معرفی و اصول نگهداری گیاه سیکاس (Cycas) و بررسی مشکلات آن

زمان مطالعه: 19 دقیقه

معرفی گیاه سیکاس

سیکاس گیاهی با برگ‌های بلند و رشد آهسته است. این گیاه گرمسیری و باستانی تنه‌ای ضخیم دارد که بذر تولید می‌کند اما گل یا میوه ندارد.
این گیاه برای باغبانان تازه کار و باغبانان فصلی بسیار مناسب است زیرا نگهداری از آن کاری ساده است.
سیکاس بومی مناطق گرمسیر ژاپن است و در مناطق سردتر به عنوان گیاه خانگی نگهداری می‌شود.
بهترین زمان برای کاشت گل سیکاس اوایل بهار یا اواخر پاییز است. این گیاه رشد بسیار آهسته‌ای دارد و در هر سال نهایتا یک برگ‌شاخه جدید به همراه برگ‌هایی پر شکل تولید می‌کند.گیاهی که در داخل زمین کاشته شده باشد رشد بیشتری نسبت به گیاه داخل گلدان دارد.
اگر نام گیاهان مورد نظر خود را نمی شناسید می توانید قبل از مراجعه به گلفروشی برای خرید، اسم گیاهان آپارتمانی به همراه عکس را پیدا کنید و بهترین انتخاب را داشته باشید.
در ادامه با گُل سِتان همراه باشید تا روش نگهداری گیاه سیکاس را بخوانید.

فهرست مطالب این مقاله:

• مروری سریع بر گیاه سیکاس
• تاریخچه سیکاس
• انواع سیکاس
• روش نگهداری گیاه سیکاس
• مشکلات و آفات سیکاس

مروری سریع بر گیاه سیکاس

نام علمی: Cycas revoluta سیکاس رولوتا
نوع گیاه: درختچه چند ساله
اندازه بالغ: بین یک تا سه متر
نور: نیاز به نور کامل و کمی سایه
خاک: نیاز به خاکی شنی، رطوبت متوسط و زهکشی مناسب
میزان pH: بین 5.5 الی 6.5
بومی: ژاپن

تاریخچه سیکاس

برای یافتن سیکاس‌ها در تاریخ باید به زمان دایناسورها برگردید. از سیکاس به عنوان فسیل‌های زنده یاد می‌شود زیرا آن‌ها پیش از دایناسورها وجود داشته‌اند. حتی در برخی موارد گفته می‌شود اولین گیاهان بذردار زمین بوده‌اند.
این گیاه، همیشه سبز و عضو گروه گیاهان بازدانه است که در خاکی شنی یا سنگی رشد می‌کند.
این گیاه نوع نر و ماده دارد. نوع سیکاس ماده بذر تولید می‌کند و نوع نر آن مخروط‌هایی پر از گرده تولید می‌کند. مشهورترین نوع این گیاه، سیکاس رولوتا است.

بیش از سیصد نوع سیکاس در دنیا وجود دارد و گونه‌های جدیدی نیز کماکان کشف می‌شود. در حالی که گیاه‌شناسان گونه‌های جدیدی از این گیاه را کشف می‌کنند اما این گیاه در حال انقراض است.
بزرگترین تهدید برای آن تخریب زیستگاه و برداشت بی‌رویه است. سیکاس ها معمولا ظاهری شبیه به نخل دارند که با آن اشتباه گرفته می‌شوند اما این دو ارتباطی به یکدیگر ندارند. سیکاس گل یا میوه تولید نمی‌کند و ارتباط نزدیکی با درخت کاج دارد.

انواع سیکاس

نخل سیکاس رولوتا تنها عضو خانواده سیکاس‌ها نیست و این خانواده اعضای دیگری هم دارد. برخی از اعضای مشهور این خانواده عبارتند از:

سیکاس رومفی: این گیاه بیشتر شبیه به یک درخت رشد می‌کند نه درختچه و می‌تواند تا پنج متر رشد کند.

سیکاس کیریکینالیس: این گیاه نیز شبیه به یک درخت است و می‌تواند تا سه متر رشد کند و بومی هندوستان است.

متروکسایلون ساگو: برخلاف سیکاس رولوتا، این گیاه یک نخل واقعی است که عضوی رسمی از خانواده نخل‌ها است.
به طور کلی هر زمان قصد خرید گیاه آپارتمانی را دارید به این نکته توجه کنید که شرایط عمومی نگهداری گیاه و محلی که شما قرار است از آن نگهداری کنید یکسان باشد.

روش نگهداری گیاه سیکاس

نگهداری گیاه سیکاس کار سختی نیست اما باید برخی نیازهای آن برآورده شود. این درختچه مقاوم نیاز به محیطی گرم و نورگیر دارد اما آفتاب شدید می‌تواند به برگ‌ها آسیب بزند. آن‌ها همچنین رطوبت را دوست دارند که می‌توان این رطوبت را با اسپری آب در داخل خانه تامین کرد. همچنین می‌توانید زیر گلدان سنگ‌ریزه و آب بریزید تا با بخار شدن آب، رطوبت دلخواه گیاه تامین شود اما مواظب باشید که این آب با گلدان تماس مستقیم نداشته باشد زیرا باعث پوسیدگی ریشه می‌شود.
درخت سیکاس نسبت به آب‌دهی زیاد و زهکشی ضعیف حساس است. بنابراین باید مواظب باشید که سطح خاک قبل از آب‌دهی خشک شده باشد. انتخاب گلدان نیز موضوع مهمی است اکثر باغبانان حرفه‌ای ترجیح می‌دهند از گلدانی سفالی و بدون لعاب استفاده کنند زیرا رطوبت را درون خود محبوس نمی‌کند و اجازه خشک شدن به خاک می‌دهد.

نور

نور در نگهداری سیکاس بسیار مهم است. سیکاس ترجیح می‌دهد در محیطی نورگیر باشد که نور مستقیم به آن نرسد. این گیاه را نباید در برابر نور مستقیم خورشید، مخصوصا آفتاب بعد از ظهر تابستان قرار داد. این کار باعث پژمردن و سوختن برگ‌ها می‌شود.
از سوی دیگر سایه زیاد نیز باعث کم پشت شدن برگ‌ها و ناخوشی گیاه خواهد شد.
بهترین مکان برای قرار دادن سیکاس پنجره‌ای شرقی، غربی یا جنوبی است. گیاهی که در گلدان است را می‌توان در فصول گرم به بیرون از خانه منتقل کرد البته به شرطی که در معرض نور مستقیم خورشید نباشد.

خاک

خاک سیکاس باید چگونه باشد؟ سیکاس نسبت به خاک سخت گیری ندارد و تنها چیزی که نیاز دارد زهکشی خوب است. خاکی شنی که مواد مغذی لازم را داشته باشد و pH آن اسیدی یا خنثی باشد بهترین خاک ممکن است.
خاک گلدان یا خاک کاکتوس برای این گیاه مناسب است. گیاهی که در داخل خانه زندگی می‌کند نباید هیچ‌گاه خاکش کاملا خشک شود و البته نباید بیش از حد نیز خیس باشد.
پاشیدن مالچ بر روی سطح خاک در تابستان نیز بسیار مفید است اما در زمستان باید این مالچ‌ها را از سطح خاک جمع آوری کنید تا آب بتواند به سرعت تبخیر شود.

آب‌دهی

در مورد نحوه آبیاری سیکاس باید بگوییم این گیاه به آب زیاد حساس است. سیکاس می‌تواند تا حدی خشکی را تحمل کند اما ترجیح می‌دهد خاکی با رطوبت مناسب داشته باشد. بهترین زمان برای آب دادن به این گیاه وقتی است که سطح بالایی خاک خشک شده باشد. آب دادن زیاد باعث پوسیدگی ریشه و مرگ گیاه می‌شود. در طول زمستان بهتر است آب‌دهی را کمتر کنید زیرا گیاه در حال استراحت است.

دما و رطوبت

گیاه سیکاس محیطی گرم و مرطوب را دوست دارد گرچه می‌تواند سرما را نیز تحمل کند. البته این گیاه نسبت به سرمازدگی حساس است. دمای زیر 6 درجه سانتی گراد می‌تواند به این گیاه آسیب بزند. اگر گیاه شما در داخل خانه است بهتر است آن‌ها را در مقابل وسایل گرمایشی قرار ندهید زیرا تغییرات شدید دما می‌تواند گیاه را از بین ببرد.

کوددهی

اگر مایل باشید می‌توانید برای سلامت بیشتر سیکاس ماهی یک‌بار در فصل رشد (بهار تا پاییز) به گیاه کود محلول در آب دهید. همچنین می‌توانید به جای کود مایع از کودهای جامد و آرام تجزیه شونده استفاده کنید.
همچنین کودهای گرانوله مخصوص نخل که حاوی نیتروژن (N)، فسفر(P)، پتاسیم (K) و منیزیم(Mg) باشد بهترین کارایی را برای این گیاه دارد.
در هر حال کوددهی را باید طبق دستوری که در محصول وجود دارد انجام دهید و این کار را تنها در فصل رشد انجام دهید زیرا در بقیه سال گیاه در حال استراحت است.

تکثیر سیکاس

در ادامه روش نگهداری گیاه سیکاس در مورد تکثیر آن میگوییم:
تکثیر گیاه سیکاس معمولا از طریق بذر انجام می‌شود اما این کار بسیار زمان‌بر است و همیشه موفقیت آمیز نخواهد بود برای همین مورد علاقه باغبانان خانگی نیست.
اگر سیکاس در شرایط مناسبی رشد کند در کنار خود یک پاگیاه تولید می‌کند. شما می‌توانید این بچه گیاه را با چاقو یا قیچی تیز از بدنه گیاه اصلی جدا کنید. پیش از این‌که گیاه جوان را در خاک جدید بکارید باید آن چند روز در سایه قرار دهید تا قسمت بریده شده پینه ببندد، سپس می‌توانید آن را در خاکی با مشخصات مشابه خاک مادر بکارید.

کاشت مجدد

از آنجایی که سیکاس رشد بسیار کندی دارد هر سه سال یک‌بار نیاز به تعویض گلدان خواهد داشت. بهترین زمان برای این‌کار فصل بهار است. برای گلدان جدید از خاکی تازه استفاده کنید و خاک قدیمی را مجدد استفاده نکنید.

سمی بودن

تمام قسمت‌های سیکاس در صورتی که بلعیده شود برای انسان و حیوانات سمی است. دانه‌های این گیاه سمی‌ترین بخش آن است. برخی نشانه‌های مسمومیت با این گیاه چه در انسان و چه در حیوانات شامل آبریزش دهان، استفراغ، درد شکم، کوفتگی، تشنج و یا حتی مرگ است.
اگر خانه شما کودک یا حیوان خانگی وجود دارد باید این گیاه را از دسترس آن‌ها دور کنید همچنین با مشاهده اولین نشانه‌های مسمومیت سریعا به اورژانس مراجعه کنید زیرا حتی خوردن بخش کوچکی از این گیاه می‌تواند به شدت خطرناک باشد.

مطلب مرتبط: راهنمای جامع روش عمومی نگهداری گیاهان آپارتمانی و گلدانی

مشکلات و آفات سیکاس

سیکاس چندان مورد توجه آفات و بیماری‌ها نیست اما شپشک‌ها و کنه‌های تارعنکبوتی ممکن است گاهی مشکل‌ زا شوند.

چرا برگ‌های سیکاس زرد می‌شوند؟

علت زرد شدن برگ سیکاس چیست؟ اگر هم اکنون برگ های گیاه شما زرد شده و یا در حال خشک شدن است حتما مطلب ۴ روش موثر برای احیا کردن گیاهان را مطالعه نمایید.

1- درگیری گیاه با حشره‌ای موذی به نام “شپشک” :

شپشک، از سری آفات گیاه سیکاس است که میتواند به گیاه حمله کرده و به مرور زمان رنگ برگ‌های آن را به زرد تغییر دهد. یافتن این حشره آسان است؛ آنها به بخش زیرین برگ پنهان می‌چسبند و در همانجا شیره گیاه را می‌مکند.
به محض اینکه این حشره را در گیاه خود یافتید، برگ‌های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید و از بین ببرید. آنها را در کمپوست‌های خود نریزید.
سپس برای پیشگیری از مشکلات احتمالی، روغن باغبانی را به تمام بخش‌های سیکاس اسپری کنید. البته بهتر است که هنگام خرید، به سادگی گیاه را از نظر وجود آفات و حشرات مختلف بررسی کنید. بدین شکل از ورود اغلب آفات به منزل جلوگیری می‌کنید.
دقت کنید که این بررسی‌ها نباید با آوردن سیکاس (یا هر گیاه دیگری) به خانه تمام شود؛ بلکه باید همواره تمام بخش‌های گیاه اعم از زیر برگ‌ها، تنه، محل تلاقی خاک و ساقه و … را به خوبی چک کنید.
حتی میتوانید برای خلاص شدن از دست شپشک‌ها می‌توانید از صابون‌های حشره کش استفاده کنید. بهتر است گیاه را به محیطی خنک‌تر منتقل کنید و مخلوطی از آب و صابون حشره کش را به گیاه اسپری کنید.

2- کمبود عناصر ضروری خاک:

کمبود منیزیم و منگنز، منجر به زرد شدن برگ‌های سیکاس می‌شود. به همین جهت بهتر است با استفاده از یک کود غنی در پتاسیم و منیزیم،گیاه خود را تقویت کنید.
اگر تغییر رنگ به صورت لکه‌ای و رگه مانند ظاهر شد، گیاه دچار کمبود منگنز شده است. کیلات منیزیم ( که با نام کلات یا چنگاله نیز عرضه می‌شود) ترکیب شده در آهن، راه حل مناسبی برای برطرف کردن این کمبود به شمار می‌رود. در این نوع ترکیبات، منیزیم سولفات به عنوان سیراب کننده به خاک اضافه می‌شود.
فرقی نمی‌کند از چه نوع کودی استفاده کنید؛ فقط دقت کنید که کود انتخابی علاوه بر منگنز، حاوی مقداری از سایر عناصر معدنی و کلات آهن باشد تا به حفظ سبزی برگ‌ها کمک کند.
به محض اینکه برگ‌ها سبزی و طراوت خود را بازیافتند و برگ‌های جوان رشد کردند، برگ‌های زرد و پیر را از گیاه جدا کنید.

3- کوددهی بیش از حد:

افراط در کوددهی می‌تواند سبب زرد شدن برگ‌ها و ساقه‌های آنها شود.
حتما قبل از استفاده از هر نوع کودی، دستور و توضیحات نوشته شده بر روی بسته بندی آن را به دقت بخوانید و مانند آن عمل کنید. استفاده بیش از حد یا مصرف نادرست، به تجمع نمک‌های معدنی در خاک منجر خواهد شد. اگر که گیاه مقادیر بسیار بالای این عناصر را دریافت کند، ممکن است هم ریشه و هم سایر بافت‌های آن بسوزند و از بین بروند.
در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، لبه برگ‌ها کم رنگ شده و به قهوه‌ای تغییر می‌یابند. سپس برگ‌ها لوله‌ای شده و در گذر زمان، بخش آسیب دیده به سمت مرکز برگ خم می‌شود.

4- آفتاب سوختگی:

آفتاب زیاد می‌تواند برگ‌ها را سوزانده و یا رنگ آنها را به کلی تغییر دهد. البته که سیکاس می‌تواند در نور زیاد نیز رشد کنند، اما باید زمان زیادی را برای همگام شدن با محیط صرف کند.
بهترین مکان برای سیکاس، قرار گرفتن در نقطه‌ای با نور کافی و سایه نسبی است. در چنین شرایطی، گیاه برگ‌های بزرگ‌تر و خوش رنگ‌تری را ایجاد خواهد کرد.
سیکاس‌های تازه کاشته یا تکثیر شده و دانه‌های جوان را در مکانی خنک‌تر و دارای سایه (یا نور کم) نگهداری کنید.

5- یخ زدگی:

با اینکه سیکاس می‌تواند از سرمای شدید جان سالم به در ببرد، اما باز هم از اثرات منفی آن دچار آسیب خواهد شد.
هوای سرد می‌توانند سبب زرد شدن برگ‌های این گیاه شود. علت این است که در صورت سرد بودن هوا، ریشه قادر به دریافت عناصر ضروری از خاک نخواهد بود؛ حتی اگر خاک کاملا غنی باشد. اگر چنین اتفاقی رخ داد، باید منتظر گرم شدن هوا بمانید.
علاوه بر زرد شدن، گاهی یخ زدگی با قهوه‌ای کردن برگ همراه خواهد بود. برگ‌های آسیب دیده و مرده را به همان حال رها کنید تا هوا گرم شود. سپس همه آنها را از محل اتصال به تنه گیاه جدا کنید. برگ‌های جدید به زودی جای آنها را پر خواهند کرد.

6- آبیاری بیش از حد یا بسیار کم:

هم آبیاری زیاد و هم آبیاری کم، می‌تواند سیکاس را به سمت زرد کردن برگ‌های خود سوق دهد.
هنگامی که گیاه را بیش از حد نیاز خود آبیاری می‌کنید، در واقع ریسک ابتلای آن به پوسیدگی ریشه را بالا می‌برید؛ اتفاقی که به کمبود عناصر ضروری گیاه منجر خواهد شد.
اگر سیکاس را در گلدان کاشته‌اید، حتما از خاکی با زه کشی عالی برای آن استفاده کنید. سعی کنید خاک را همواره مرطوب نگه دارید، اما اجازه ندهید گیاه در آب غوطه ور شود.
هنگام آبیاری، به قدر کافی به گیاه آب بدهید و اجازه دهید تا قبل از آبیاری مجدد، به خوبی خشک شود. معمولا باید هفته‌ای یکبار سیکاس را بدین شکل آبیاری کنید. البته این مقدار تقریبی است و ممکن است با توجه به ورودی نور و سایر مشخصه‌های محیطی، نیاز گیاه شما متغیر باشد.

7- شوک و اختلال:

وارد آمدن شوک ناگهانی یکی دیگر از دلایل زرد شدن برگ‌های سیکاس است. اگر با خارج کردن ریشه و کاشت ناگهانی آن در محلی دیگر سبب اختلال در زندگی گیاه شده‌اید، زرد شدن برگ‌ها یا حتی ریزش آنها دور از انتظار نخواهد بود.
اما جای نگرانی نیست؛ زیرا پس از تطابق یافتن گیاه با خانه جدید خود و گسترش مجدد ریشه‌ها، سیکاس باز هم برگ‌هایی سبز و تازه برای شما ایجاد خواهد کرد.
اما بهتر است بستر حیات سیکاس را مدام تغییر ندهید. این گیاه نیز مانند خانواده فیکوس‌ها، در صورت جابه‌جایی برگ‌های خود را از دست می‌دهد.
اگر سیکاس را به تازگی خریداری کرده‌ و به خانه خود آورده‌اید، باید چند وقتی به آن زمان دهید تا به محیط عادت کند. حتی ممکن است در طی این مسیر، برگ‌های آسیب دیده با رنگ پریدگی خود را نمایان کنند.
بهتر است سیکاس را در مکانی قرار دهید که خیلی در آنجا رفت و آمدی رخ نمی‌دهد. عبور مداوم انسان‌ها یا حیوانات اگر سبب وارد شدن ضربه به گیاه شود، برای آن چندان خوشایند نخواهد بود.

علت قهوه‌ای شدن برگ‌های سیکاس چیست؟

برگ‌های قهوه‌ای در سیکاس، اغلب به دلایلی مانند آفتاب سوختگی و نامناسب بودن میزان رطوبت رخ می‌دهد. اما دلایل دیگری نیز مانند بعضی از آفات و بیماری‌ها نیز ممکن است به قهوه‌ای شدن برگ‌های این گیاه منجر شود.

1- نور:

سیکاس به زندگی کردن در خاکی با زه کشی عالی و نور کم علاقه دارد. خیس بودن مداوم خاک به زرد و قهوه‌ای شدن برگ‌ها منجر شده و سلامت کلی گیاه را به خطر می‌اندازد. میزان بالای نور نیز با سوزاندن نوک برگ‌ها، آنها را شکننده و قهوه‌ای می‌کند.

2- کمبود عناصر ضروری:

کمبود منگنز در خاک می‌تواند سبب قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها و توقف رشد گیاه شود. تجمع نمک‌ها در خاک زمانی رخ می‌دهد که کوددهی بیش از حد انجام شود. نوک قهوه‌ای رنگ برگ‌ها نشانه تجمع این نمک‌هاست. این مشکل با شستن صحیح خاک به سادگی برطرف می‌شود. برای این کار باید آب فراوانی بر خاک بریزید، تا زمانی که مقدار اضافی از زیر گلدان خارج شود. سیکاس را در سینک قرار داده و شیر آب را باز کنید. اجازه دهید تمام بخش‌های خاک شسته شوند. سپس برای مدتی آبیاری را متوقف کنید، چون کاملا سیراب شده است!
سیکاس به کوددهی مداوم نیاز دارد. یک کود متعادل 8-8-8 برای آن کاملا ایده‌آل است. کودهایی با رهایش آرام را انتخاب کنید؛ زیرا عناصر ضروری را در مرور زمان آزاد کرده و از تجمع آنها در خاک جلوگیری می‌کند.

مطلب پیشنهادی: انواع آفت گیاهان از تشخیص تا درمان

3- کنه تار عنکبوتی:

اگر شاهد قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های سیکاس خود بودید، شاید لازم باشد از یک ذره بین کمک بگیرید! کنه تار عنکبوتی یکی از رایج‌ترین آفات برای گیاهان آپارتمانی و گیاهانی است که در خارج از خانه رشد می‌کنند. رشد تارهای این آفت بر سطح برگ‌ها و در میان ساقه‌ها، سبب قهوه‌ای شدن برگ‌ها خواهد شد. زیرا این کنه از طریق حرکت بر روی تارهای خود از گیاه تغذیه کرده و آن را تضعیف می‌کند.

4- شپشک:

حشره موذی دیگری که احتمالا باید به آن شک کنید، شپشک است. این آفت زرد و سفید رنگ بوده و بسیار صاف و ریز است؛ به گونه‌ای که می‌تواند در تمام بخش‌های گیاه پیدا شود. شپشک، حشره‌ای مکنده است.
شپشک ضمن مکیدن شیره گیاه، سبب زرد شدن برگ‌ها می‌شود. اگر آسیب رسانی ادامه پیدا کند، برگ‌های زرد شده به قهوه‌ای تغییر می‌کنند. روغن باغبانی درمان مناسبی برای هر دو آفات ذکر شده (کنه تار عنکبوتی و شپشک) به شمار می‌رود.

5- خاک:

گیاهان گلدانی در محیط فشرده به خوبی رشد می‌کنند، اما باید هر چند سال یکبار خاک آنها را با خاکی تازه جایگزین کنید. از خاک‌های بسته بندی شده استفاده کنید، زیرا استریل هستند و بدین شکل احتمال انتقال قارچ‌های بیماری زا به گیاه بسیار کاهش می‌یابد.
گیاهان کاشته شده در باغچه، به مالچ علاقه فراوانی دارند. مالچ ارگانیک ضمن افزایش تدریجی میزان عناصر ضروری موجود در خاک، رطوبت آن را نیز حفظ کرده و از رشد علف‌های هرز جلوگیری می‌کند.

6- چرخه طبیعی:

گاهی اوقات قهوه‌ای شدن برگ‌ها، امری طبیعی و بخش از چرخه حیات سیکاس است. هر فصل، گیاه برگ‌های جدیدی ایجاد می‌کند. این برگ‌ها بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند، تا جایی که سیکاس احساس می‌کند باید فضایی برای برگ‌های جدید خالی کند. سیکاس این کار را با ریختن برگ‌های قدیمی‌تر انجام می‌دهد.
برگ‌های بخش پایینی گیاه، برگ‌های مسن‌تری هستند. در نتیجه در مرور زمان قهوه‌ای و خشک شده، و در نهایت می‌ریزند.
می‌توانید به راحتی این برگ‌ها را از گیاه جدا کنید تا ضمن خفظ زیبایی ظاهری گیاه، به بزرگ‌تر شدن آن نیز کمک کنید.

چه عواملی منجر به پژمرده شدن سیکاس می‌شوند؟

1- محل قرار گیری:

سیکاس می‌تواند نور کامل تا جزئی خورشید را تحمل کند. آن مقاوم در برابر بازه‌های کوتاه خشکی نیز هست، به ویژه هنگامی که به تازگی در خاک جدید کاشته شده است. اما پس از زمانی که در خاک مستقر شد، باید آبیاری را مانند قبل از سر بگیرید.
بسیار مهم است که در حین شکل گیری برگ‌های تازه، خاک را خشک نگه ندارید. در این صورت گیاه پژمرده شده و حتی ممکن است به سمت مرگ پیش برود.

2- آبیاری:

در طول تابستان هر هفته سیکاس را آبیاری کنید و با رسیدن زمستان، آن را کاهش دهید. نکته حیاتی این است: هرگز نباید سیکاس را در خاکی خیس و غرقاب بکارید. این گیاه همواره به سمت خشک بودن خاک تمایل دارد. کودکس (یا تنه خرمایی نخل سیکاس) قلب گیاه است؛ اگر خاک خیس باشد این بخش شروع به فاسد شدن کرده و در نهایت منجر به پژمردگی برگ‌ها خواهد شد.

3- فاسد شدن (پوسیدگی) :

اگر شاهد بخش‌های نرم و لزج بر سطح تنه، و زرد و پژمرده شدن برگ‌ها بودید؛ متاسفانه گیاه دچار مشکل بزرگی شده است.
برگ‌های بیمار را با کمک یک قیچی یا چاقوی استریل شده و تمیز، از گیاه جدا کنید. سپس به تنه اصلی بنگرید، آیا می‌توانید بخش‌های درگیر را با چاقو از آن خارج کنید؟
معمولا اگر کل تنه آسیب ندیده باشد، این امر ممکن است. حال گیاه را در یک محلول قارچ کش بخیسانید و در مرحله بعد، سطوح باز و بریده شده آن را با موم آب شده، بپوشانید.
گیاه را از خاک قبلی خارج کرده و این بار در شن و ماسه بکارید. برای 6 ماه به دقت مواظب گیاه باشید. شاید لازم باشد بارها در طی این مسیر، تمام بخش‌های گیاه را از نظر ظهور علائم تازه چک کنید. توصیه ما به شما بررسی هفتگی است.

4- کافی نبودن عناصر ضروری:

یکی از رایج‌ترین کمبودها در نخل سیکاس، کمبود عنصر منگنز است. وز شدن برگ‌های بخش بالایی گیاه، مشکلی است که در اثر کمبود این عنصر ایجاد می‌شود. در این بیماری برگ‌ها رنگ پریده، زرد و پژمرده می‌شوند و نوک آنها نیز حالتی وز مانند پیدا می‌کند.
به محض این که چنین حالاتی را مشاهده کردید، به گیاه سولفات منگنز برسانید. برای مقدار و روش مصرف، طبق دستورالعمل ویژه همان کود عمل کنید. شاید لازم باشد برای گیاهانی که در خارج از خانه و در باغچه کاشته شده‌اند، اقدامی دیگر نیز انجام دهید.
تست تعیین میزانPH خاک را انجام دهید و در صورت لزوم، میزان آن را افزایش دهید. بدین شکل جذب منگنز برای گیاه آسان‌تر می‌شود. در طول فصول رشد، 2 الی 3 بار به سیکاس کود بدهید.

5- آفات:

حشرات موذی نقش پررنگی در زرد، قهوه‌ای و پژمرده شدن سیکاس ایفا می‌کنند. این حشرات مکنده هستند. آنها با تغذیه کردن از شیره گیاه، انرژی آن را دزدیده و سبب تضعیف آن می‌شوند. اتفاقی که در نهایت به ریزش برگ‌ها منجر می‌شود.
البته اغلب این نوع حشرات خطرات جدی برای گیاه به دنبال نخواهند داشت، اما به هر حال کاهش سرعت رشد گیاه و ایجاد اختلال در روند گسترش برگ‌ها آنقدر مهم هست که از وجود آنها چشم پوشی نکنیم.
برگ‌ها را از نظر وجود شپشک، کنه تار عنکبوتی و شپشک آردی بررسی کنید. آنها را با صابون‌های باغبانی از بین ببرید. یک دستمال نرم را به این صابون آغشته کرده و به آرامی گیاه را تمیز کنید.
گیاهانی که در سایه و تاریکی قرار دارند، بیشتر در معرض حمله این آفات هستند. پس بهتر است برای جلوگیری از آنها، سیکاس خود را به مکانی روشن‌تر منتقل کنید.

چرا نوک برگ‌های سیکاس پیچ می‌خورد؟

پیچ خوردن غیرطبیعی نوک برگ‌های این گیاه، ممکن است در اثر نامساعد بودن عوامل محیطی اعم از آبیاری ناصحیح، مشکلات قارچی یا کمبود عناصر ضروری رخ دهد.
برای درمان این مشکل، ابتدا باید گیاه را به خوبی آبیاری کنید. بخصوص اگر در فصل تابستان هستید، توپ ریشه باید کاملا خیس شود. بهترین روش، استفاده از آبیاری قطره‌ای است. اما اگر به چنین سیستمی مجهز نیستید، می‌توانید به راحتی با یک شلنگ یا همان آب پاش خودتان، آرام آرام گیاه را سیراب کنید. آبیاری را تا زمانی انجام دهید که خاک تا نهایت ظرفیت خود از آب پر شده باشد. اگر آب از زیر گلدان خارج شد، برای 20 دقیقه صبر کنید و مجدد به آبیاری آرام خود ادامه دهید.

یک لایه مالچ از تبخیر آب جلوگیری کرده و رطوبت خاک را حفظ می‌کند. از دیگر فواید مالچ، کاهش رشد علف‌های هرز است؛ علف‌هایی که از منابع معدنی و آب سیکاس می‌کاهند.
اگر سیکاس شما دچار یک بیماری قارچی شده باشد، نوک برگ‌ها حلقه شده و در سطح برگ، لکه‌های بی‌رنگ ایجاد می‌شود.
اگر نقاط سفید رنگ و پودری بر سطح برگ مشاهده کردید، آنها را به وسیله ناخن انگشت، بخراشید و از بین ببرید. اگر بدون آسیب زدن به بافت برگ توانستید این لکه‌ها را پاک کنید، احتمالا شپشک‌ها را از بین برده‌اید. روغن چریش (و یا روغن باغبانی) درمانی عالی برای چنین آفاتی است.
اما لکه‌ها همیشه سفید نیستند. اگر لکه‌ای بی‌رنگ و خیس مانند ظاهر شد، به احتمال زیاد گیاه دچار یک بیماری قارچی شده است. از یک قارچ کش برای درمان این بخش‌ها کمک بگیرید.در اینجا نیز روغن چریش بسیار کمک کننده است.

آیا می‌توان از سیکاس در اتاق کودک یا محل تردد حیوانات خانگی استفاده کرد؟

پاسخ منفی است. سیکاس در صورت خورده شدن، هم برای انسان و هم برای حیوانات بسیار سمی است. در این میان، حیوانات خانگی ریسک بیشتری برای مسمومیت دارند، زیرا طعم برگ‌های سیکاس برای آنها بسیار مطبوع است.
علائم بالینی مسمومیت معمولا 12 ساعت پس از خورده شدن ظاهر می‌شود. تهوع، استفراغ، ضعف، تشنج، نارسایی کبدی و سمی شدن کبد از عوارض شایع هستند.

تمام بخش‌های سیکاس سمی است. اما از این میان، دانه‌های این گیاه به دلیل داشتن سم سیکاسین، دارای بالاترین میزان سمیت هستند. این سم منجر به بروز التهابات گوارشی شده و اگر در مقادیر بالایی خورده شده باشد، به نارسایی کبدی منجر خواهد شد. به همین جهت نباید از سیکاس در محل تردد حیوانات و کودکان استفاده کنید.
سعی کنید همواره آنها را از این گیاه دور نگه دارید. بهتر است هنگام کار با این گیاه، دستکش‌های ضخیم بپوشید. پس از پایان کار نیز دست‌های خود را به خوبی بشویید.

در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد اصول نگهداری گیاه سیکاس لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره اینترنتی گل وگیاه گُل‌سِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات گل و گیاه در محل گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.

سوالات رایج درمورد گیاه سیکاس