همه آنچه درباره تکثیر گیاهان آپارتمانی و روش های آن باید بدانید
قیمت بالای گیاهان آپارتمانی مهمترین چیزی است که شما را از خرید گیاهان آپارتمانی به تعداد زیاد منصرف کرده و باعث میشود موقع رفتن به بازار یا خرید آنلاین گل و گیاه تعداد خیلی کمی گل و گیاه بخرید. در نتیجه اگر عاشق گل و گیاه باشید، احتمالا این خرید چندان به دلتان نخواهد نشست؛ چراکه قطعا دوست دارید آنقدر گل و گیاه بخرید که جایجای خانهتان را پر کند؛ اما راه حل چیست؟ تکثیر گیاهان آپارتمانی؛ با تکثیر گیاهان آپارتمانی خود میتوانید بر تعداد آنها اضافه کرده و طبق انتظارتان جایجای منزلتان را از گل و گیاه پر کنید. بهاینمنظور ما در این مطلب محتوایی جامع درباره تکثیر گیاهان آپارتمانی برایتان آماده کردهایم تا به کمک آن همه آنچه درباره تکثیر گیاهان آپارتمانی و روش های آن باید بدانید را یاد گرفته و از این پس بهسادگی گیاهان خود را تکثیر کنید. پس با این مطلب از گُلسِتان همراه شده و این آموزش جامع را از دست ندهید.
فهرست مطالب این مقاله:
- تکثیر گیاهان آپارتمانی به چه معناست؟
- اصول اولیه تکثیر گیاهان آپارتمانی
- ریشهدهی و تکثیر در آب یا خاک؟
- ملزومات تکثیر گیاهان آپارتمانی
- روشهای تکثیر گیاهان آپارتمانی
- سوالات پرتکرار شما درمورد تکثیر گیاهان آپارتمانی
تکثیر گیاهان آپارتمانی به چه معناست؟
تکثیر گیاه بهمعنای ازدیاد آن به روش غیر جنسی است. این کار اغلب موفقیتآمیز و بسیار سریع است، زیرا شما مجبور نیستید یک گیاه را از مرحله بذر تا بالغ شده پرورش بدهید.
یکی از نکات هیجانانگیز درمورد گیاهان این است که هر سلول آنها میتواند عملکرد و ظاهر خود را کپی کند و شما با جدا کردن یک شاخه یا برگ از یک گیاه و فراهم کردن شرایط مناسب میتوانید یک گیاه کامل و جدید داشته باشید.
بدیهی است که تکثیر گیاهان آپارتمانی همیشه موفقیتآمیز نخواهد بود، اما با حوصله و آزمون و خطا میتوانید درصد موفقیت در اینکار را بالا ببرید. با تکثیر گیاه مورد علاقهتان میتوانید آن را برای همیشه پیش خود نگه دارید، زیرا با روشهای تکثیر در واقع همان گیاه خودتان را کپی کردهاید. ضمن اینکه میتوانید گیاه مورد علاقهتان را به کسانی که دوستشان دارید نیز هدیه بدهید.
اصول اولیه تکثیر گیاهان خانگی
چند قانون کلی و اساسی وجود دارد که برای تکثیر هر گیاهی صدق میکند و باید آنها را مد نظر داشته باشید، این اصول به شرح زیراند:
- قلمهها و گیاهان جوان نسبت به گیاهان بالغ نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند.
- هر گونه غفلت مثل خشک شدن یا خیس شدن بیشازحد خاک باعث میشود گیاه جوان شما بهراحتی از بین برود.
- اگر ریشهدهی در خاک است از خاک مناسب و اگر ریشهدهی در آب است از آب بدون کلر و املاح معدنی استفاده کنید.
- استفاده از هورمون رشد برای ریشه دهی و تکثیر گزینه مناسبی است، چراکه شانس موفقیت شما را افزایش میدهد، اما ضروی نیست.
- در طول فرایند تکثیر تمام ابزار مورد استفاده شامل چاقو، قیچی، گلدان و… باید تمیز و استریل باشد.
- هیچوقت انتظار موفقیت صد در صد نداشته باشید؛ از سوی دیگر هیچوقت بعد از یک شکست سرخورده و پشیمان نشوید؛ اگر شکست خوردید فقط ادامه بدهید و از ادامه دادن دست نکشید تا به موفقیت برسید. این اصل طلایی هم فراموش نکنید که گیاهان دوست دارند تکثیر شوند و اینطور نیست که شما گیاه را مجبور به کاری کنید که به آن علاقه ندارد. تمام گیاهان دوست دارند تکثیر شوند و DNA خود را در نسلهای بعدی حفظ کنند.
ریشهدهی و تکثیر در آب یا خاک؟
ریشه دهی یکی از مراحل اساسی در تکثیر گیاهان خانگی ریشه دهی آنهاست. هر قلمه یا گیاه جوانی نیاز به ریشه دارد تا بتواند به تنهایی و مستقل زندگی کند. از آنجایی که این قلمهها یا گیاههای جوان در ابتدا ریشهای ندارند باید برای آنها شرایط مناسب را مهیا کرد تا بتوانند ریشه بدهند. برای این کار میتوان گیاه را هم در خاکی تازه کاشت و هم در ظرفی پر از آب تمیز که هر چند روز آن را عوض میکنید.
اما بهترین روش کدام است؟ به طور کلی روش ریشهدهی در خاک باعث کاهش مراحل تکثیر میشود، چراکه مثل ریشه دهی در آب بعد از ریشه دهی نیازی به انتقال قلمه به خاک نیست، اما باید در نظر داشته باشید که ریشه دهی در خاک نیاز به مراقبت بیشتری داشته و باید مراقب باشید خاک بیش از حد خشک یا خیس نشود.
از سوی دیگر بعضی گیاهان برای ریشه دادن در آب مناسب نیستند و حتما باید در خاک ریشه بدهند. همچنین اگر گیاه جوان خود را ابتدا در آب نگهداری کردید باید پس از ظاهر شدن ریشهها آن را به خاک منتقل کنید که کاری حساس است و ممکن است به ریشههای شکننده آن آسیب بزنید.
در مجموع هر دوی این روشها مزیتها و معایب خودشان را دارند و شما باید با توجه به گیاه و موقعیتی که دارید روش مناسب را انتخاب کنید همچنین میتوانید هر دوی این روشها را به موازات همدیگر و همزمان انجام دهید تا ببینید در کدام موفقتر هستید. در ادامه در مورد روش ریشه زایی در آب و خاک برای تکثیر گیاهان خانگی خواهیم گفت.
1. ریشهزایی در آب برای تکثیر گیاهان آپارتمانی
ریشهگیری در آب با سرعت بیشتری انجام میشود و نیاز به هزینه خاصی ندارد و از این جهت برای کسانی که دسترسی به خاک یا گلدان ندارند عالی است.
تکثیر در آب برای افراد تازهکار و کسانی که تجربه زیادی در تکثیر گیاهان ندارند بسیار مناسب است. همچنین این فرصت وجود دارد که ریشه زدن گیاه خود را به صورت زنده تماشا کنید و از آن لذت ببرید.
برای این روش باید یک قیچی تیز و استریل شده به همراه یک تنگ یا لیوان آب تمیز مهیا کنید. با قیچی یک ساقه ده الی پانزده سانتی را ببرید، سعی کنید این کار را از زیر گره برگ انجام دهید و سپس برگهای نیمه پایینی ساقه را از آن جدا کنید.
قلمه جدا شده را در ظرف آب قرار دهید و آن را به محلی نورگیر با نور غیرمستقیم منتقل کنید و آب را هر دو هفته یکبار تعویض کنید تا ریشههای جدید در ساقه جوانه زده و رشد کنند. زمانی که ریشهها به اندازه مناسبی رسیدند میتوانید گیاه را به گلدان منتقل کنید.
2. ریشهزایی در خاک
قلمهها را مستقیم در خاک قرار دهید. با توجه به اندازه شاخهای که بریدهاید آن را حدود 3 الی 5 سانتیمتر در خاک قرار دهید، اطراف آن را محکم کنید و سپس خاک را آبیاری کنید. یادتان باشد که هیچگاه نباید اجازه بدهید که خاک گلدان خشک شود؛ چراکه قلمهها هنوز ریشه ندارند و باید برای آنها رطوبت زیادی را تامین کنید. بهاینمنظور یک محفظه پلاستیکی دورتادور گلدان میتواند کمک زیادی برای تامین رطوبت بکند، فقط باید مواظب باشید که این محفظه پلاستیکی با برگها تماس پیدا نکند و هیچگاه در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرد.
ملزومات تکثیر گیاهان آپارتمانی
خوشبختانه برای تکثیر گیاهان خانگی خود نیاز به ابزار پیچیده و خاصی ندارید و تقریبا همه آنها را میتوانید در منزل خود پیدا کنید. بهاینمنظور تمام چیزی که شما نیاز دارید یک قیچی تیز و یک گلدان خاک (برای روش ریشهدهی در خاک) است، ضمن اینکه باید همه وسایلتان نیز استریل شده باشد.
میتوانید برای نتیجه بخشی بیشتر هورمون رشد و تشک گرمایشی نیز تهیه کنید. اگر فقط قصد تکثیر یکباره گیاهی را دارید خریدن این وسایل اضافی کاری اشتباه است، اما اگر میخواهید به صورت حرفهای و مداوم گیاهان خود را تکثیر کنید این ابزار کمک زیادی به شما میکند و نتیجه هزینهای را که کردهاید در طول زمان خواهید دید. در ادامه در مورد گلدان مناسب و استریل وسایل بیشتر برایتان خواهیم گفت.
گلدان مناسب
گلدانی پلاستیکی با عرض 15 الی 20 سانت که با خاک مناسب پر شده باشد برای اکثر قلمهها مناسب است. بهتر است گلدان را درون پلاستیک قرار دهید و آن را بپوشانید تا رطوبت زیادی ایجاد شود، این کار به ریشهزایی قلمه کمک بهسزایی میکند. هیچگاه گلدان را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. برای خاک گلدان میتوانید از شن درشت و تمیز استفاده کنید و یا ترکیبی از شن و پیت ماس را انتخاب کنید. ترکیب مساوی از پیت ماس و پرلیت نیز بسیار عالی است. ورمیکولیت نیز مادهای موثر و سبک است که میتواند آب را درون خود ذخیره کند و به ریشهدهی گیاه کمک کند.
مطلب پیشنهادی: انواع کودهای مناسب رشد گیاهان (پرلیت-پوکه-خاک برگ-پیت ماس-کوکوپیت)
استریل کردن وسایل برای تکثیر گیاهان خانگی
گلدان آب یا هر ابزاری که برای تکثیر گیاه استفاده میکنید باید کاملا تمیز و استریل شده باشد. بهاینمنظور باید ابزارها و وسایل خود را با الکل یا شویندههای خانگی کاملا تمیز کنید و اگر امکان شستشوی آنها نیست باید سعی کنید آنها را برای 20 الی 30 دقیقه در دمای 65 الی 90 درجه گرما بدهید.
روش های تکثیر گیاهان آپارتمانی
حال که با قوانین کلی، انواع روش نگهداری و ابزار مناسب برای تکثیر گیاهان خانگی آشنا شدید. نوبت به معرفی روش های تکثیر درست گیاهان آپارتمانی میرسد. در این باره باید درنظر داشته باشید گیاهان مختلف با روشهای مختلفی تکثیر میشوند؛ بهطوریکه گاهی ممکن است یک گیاه را بتوانید با چند روش تکثیر کرده و گاهی نیز ممکن است تنها یک روش برای آن مناسب باشد؛
اما روشهای مختلف تکثیر گیاهان خانگی
1. پاگیاه
برخی از گیاهان در کنار ساقه اصلی گیاه کوچکتری را رشد میدهند که به آن پاگیاه یا پاجوش میگویند. این پاگیاه تمام مشخصات گیاه مادر را دارد و تنها تفاوت آن اندازه کوچکتر نسبت به گیاه مادر است. درست انجام دادن تکثیر گیاهان آپارتمانی به این روش نیاز به دقت زیادی دارد؛ زیرا باید مراقب باشید که این گیاه کوچک به اندازه کافی ریشه داشته باشد، چون اگر ریشههای آن کم باشد این جوان تازه مستقل شده نمیتواند زنده بماند.
اگر قصد امتحان کردن این روش را دارید پاگیاهی را انتخاب کنید که چند ماهی را عمر کرده و به اندازه کافی بزرگ شده باشد. اگر پاگیاه گیاه شما کوچک است کمی به او مهلت بدهید تا بتواند به رشد خود ادامه دهد و بالغتر شود. وقتی پاگیاه به اندازه کافی رشد کرد با استفاده از یک چاقوی تیز استریل شده آن را از گیاه مادر جدا کرده، به گلدانی جدید با خاک تازه منتقل کنید و بعد از انجام این اقدامات در نهایت از مثل گیاه مادر از او مراقبت کنید.
برخی از گیاهان که مناسب تکثیر به روش پاگیاه هستند، به شرح زیراند:
- تیلاندزیا
- آلوئه ورا
- آچوریا
- هاوورتیا
- پیلهآی قاشقی
- تاج کمالی
- گلدان نقرهای
2. تکثیر گیاهان خانگی با روش گیاهچه
برخی از گیاهان خانگی در انتهای ساقه روی برگهایشان، گیاهچههایی را تولید میکنند. این گیاهچهها در واقع نسخه مینیاتوری همان گیاه بالغ هستند و زمانی که برگها و ریشه گیاه به اندازه کافی رشد کند میتوانند به صورت مستقل زندگی کنند. تنها کاری که باید کرد این است که این گیاهچهها را از روی برگ یا ساقه جدا کنید و آنها را در یک گلدان با خاک مناسب بکارید. بعد از اینکار در ادامه وظیفه شما مراقبت کافی و آبیاری صحیح گیاه است تا بعد از چند هفته بتوانید شاهد رشد گیاهچه خود باشید.
در مورد گیاهچهها یادتان باشد که گیاهچهها به دو صورت رشد میکنند. برخی از آنها میتوانند روی همان برگ یا ساقه ریشه بدهند و برخی دیگر برای ریشه دادن نیاز به تماس با خاک دارند. برای تکثیر گیاهچهها، اگر از قبل ریشه داده باشند باید بهآرامی بهطوریکه ریشهها آسیب نبینند آنها را با ابزاری مثل موچین از گیاه اصلی جدا و به خاک منتقل کنید. بهتر است تمام گیاهچهها را از روی گیاه اصلی جدا نکنید تا ظاهر آن خراب نشود.
اما در مورد گیاهچههایی که برای ریشه دادن نیاز به خاک دارند یک گلدان کوچکتر در کنار گلدان اصلی قرار دهید و ساقه دارای گیاهچه را به روی آن خم کنید به طوری که گیاهچه با سطح خاک در تماس باشد. پس از مدتی این گیاهچه شروع به ریشه دادن کرده و میتوانید آن را از گیاه اصلی جدا کنید.
برخی از گیاهان که میتوانید به روش گیاهچه آنها را تکثیر کنید، به شرح زیراند:
- ارکیده شاپرکی
- پیلهآی قاشقی
- گندمی
3. قلمه زدن ساقه یا شاخه
بسیاری از گیاهان آپارتمانی را میتوانید از طریق قلمه زدن ساقه یا شاخه آنها تکثیر کنید. اگر میخواهید گیاهی را از این طریق تکثیر کنید باید ساقهای بدون گل را در فصل بهار یا تابستان انتخاب کنید. بعد از انتخاب و برش ساقه باید بلافاصله بیشتر ساقه را درون خاک جدید قرار دهید، منتها درنظر داشته باشید که اگر قلمه خود را از خانواده کاکتوسها یا ساکولنتها گرفتهاید باید اجازه دهید که این قلمه بین چند ساعت تا یک روز در بیرون از خاک استراحت کند تا قسمت بریده شده آن به اصطلاح پینه ببندد و خشک شود تا قلمه شما کارا و تکثیرتان موفقیتآمیز باشد.
مطلب پیشنهادی: آشنایی با انواع ساکولنتها، روش نگهداری و روش تکثیر
در روش تکثیر گیاهان آپارتمانی با قلمه زدن ساقه یا شاخه باید ساقهای را انتخاب کنید که قوی و سالم باشد. عموما ساقهای 10 الی 15 سانتیمتری کافی است و بهتر است برش را از زیر گره ساقه و محل اتصال برگ به ساقه انجام دهید. یادتان باشد که این برش را با یک قیچی تیز و تمیز انجام دهید تا ساقه له یا آلوده نشود. سپس برگهای قسمت پایینی ساقه را جدا کنید و مواظب باشید هیچگاه قلمه بریده شده را روی میز یا محلی آلوده قرار ندهید، زیرا به شدت مستعد جذب آلودگی است.
قلمه زدن ساقه به روشهای مختلفی انجام میشود که شامل قلمه خشبی، قلمه نیمه خشبی، قلمه ساقه و قلمه علفی است:
1. قلمه چوب سخت یا خشبی
این نوع قلمه عموما از درختانی که در پاییز به خواب میروند مثل انگور، انار، توت و… گرفته میشود. در این روش قلمه باید در فصل زمستان و در فصل استراحت گیاه از آن گرفته شود و از چوب چند ساله درخت که سخت شده باشد استفاده میشود.
2. قلمه چوب نیمهسخت یا نیمه خشبی
قلمه چوب نیمه سخت معمولا برای درختان همیشه سبز یا برخی مرکبات انجام میشود. بهتر است این نوع قلمه در اواخر بهار یا اوایل تابستان گرفته شود. در این روش از شاخههایی استفاده میشود که هنوز کاملا سخت و چوبی نشدهاند.
3. قلمه چوب نرم
قلمه چوب نرم عموما برای گیاهانی مناسب است که در حال رشد هستند و هنوز شاخههای آنها نرم و تازه است. برخی گیاهان مانند افرا یا ماگنولیا از این روش تکثیر میشوند. بهترین زمان برای جدا کردن قلمهها به این روش در بهار و زمانی است که شاخههای جدید و در حال رشد وجود شروع به رویدن کردهاند.
4. قلمه علفی
این روش دقیقا روشی است که برای تکثیر گیاهان داخل خانه و آپارتمانی استفاده میشود. تقریبا تکثیر تمام گیاهان خانگی که به روش قلمه ساقه قابل تکثیر هستند از روش قلمه علفی انجام میشود. در این روش از ساقههای تازه و گوشتی گیاه قلمهای گرفته میشود بهصورتی که برگهایی روی آن باقی بماند. نظر داشته باشید در بیشتر موارد ممکن است شیرهای از محل بریده شدن ساقه بیرون بزند که اگر خشک نشود باعث آلودگی خاک و خراب شدن قلمه میشود.
مراقبت از ریشههای جدید در روش تکثیر گیاهان آپارتمانی به روش قلمه
مدت زمانی که یک قلمه بتواند ریشه بدهد کاملا بستگی به نوع گیاه دارد. اگر قلمهها را در خاک قرار دادهاید میتوانید با کنار زدن آرام خاک وضعیت ریشهها را بررسی کنید. اگر ریشهها به حدود 3 سانتیمتر رسیده بودند بهتر است گیاه را به گلدان جدید منتقل کنید. سختترین بخش کار، انتقال گیاه از محیطی بهشدت مرطوب که مناسب ریشه دادن بوده به محیطی خشکتر است. در نتیجه بهتر است در چند هفته اول پس از انتقال بهصورت مداوم گیاه را بررسی کنید. پس از انتقال گیاه به گلدان جدید میتوانید از یک کود محلول در آب برای تغذیه گیاه استفاده کنید و سپس ماهی یک بار کوددهی را تکرار کنید. بعد از اینکه گیاه رشد مناسبی پیدا کرد در بهار و تابستان هفتهای دوبار و در پاییز و زمستان ماهی یک بار کوددهی را ادامه دهید.
برخی گیاهان مناسب برای تکثیر از طریق قلمه زدن ساقه:
- بگونیا
- درخت اژدها
- درخت ساقه ذرتی
- سلمک
- پیرگیاه
- پوتوس
- یوکا
4. تکثیر گیاهان آپارتمانی به روش قلمه زدن برگ
برخی گیاهان را میتوانید از طریق قلمه زدن برگها تکثیر کنید. برای اینکار کافی است با توجه به نوع گیاهی که دارید برگهای آن را با دست یا با قیچی استریل شده جدا کنید و اجازه دهید این برگ برای چند ساعت یا یک روز استراحت کند تا محل بریده شده خشک شده و باعث پوسیدگی نشود؛ دراین باره درنظر داشته باشید که برخی گیاهان مانند سانسوریا برگهای بزرگی دارند که میتوانید آن را به چند برگ کوچکتر تقسیم کرده و از تمام آنها به عنوان قلمه استفاده کنید.
اما بعد از آماده شدن برگها سمت بریده شده آنها را بهصورت ایستاده در خاک یا آب قرار دهید. سعی کنید اکثر قسمتهای برگ بیرون از سطح آب یا خاک باشد تا دچار پوسیدگی نشود و بتواند فتوسنتز مورد نیازش را انجام دهد. همین که چند سانتیمتر از برگ داخل آب یا خاک باشد و تکیه گاه لازم را داشته باشد و سقوط نکند کافی است.
برخی گیاهان مناسب برای تکثیر از طریق قلمه زدن برگ:
- بنفشه آفریقایی
- بگونیا
- کاکتوس تعطیلات
- اچوریا
- گیاه یشم
- زبان مادرشوهر
- زامیفولیا
5. کاشت بذر
تکثیر گیاهان خانگی از طریق بذر ارزانترین روش برای اینکار است، اما متاسفانه گیاهان آپارتمانی کمی هستند که بتوانید آنها را از طریق بذر تکثیر کنید و بزرگترین مشکل این روش آن است که شما باید زمان زیادی را صرف رشد یک بذر کنید تا به جایی برسد که گیاه بالغ و دارای برگ یا گل شود؛ بااینحال کماکان این روش ارزش امتحان کردن را دارد و اگر گیاه فعلی شما بذر تولید کند چیزی برای از دست دادن یا هزینه کردن وجود ندارد و میتوانید این روش را بهراحتی تجربه کنید.
در این روش تکثیر گیاهان خانگی اگر گلخانه داشته باشید یک مزیت بزرگ دارید؛ چراکه برای کاشت بذرها باید خاکی تازه و دمایی متعادل را برای آنها فراهم کنید و امکان فراهم کردن آنها در گلخانه راحتتر است. بعد از فراهم کردن شرایط به محض اینکه بذرها جوانه زده و تبدیل به نهال شدند، باید مراقبت از آنها را دوچندان کنید زیرا این نهالهای جوان بهشدت در معرض آسیب قرار داشته و شکننده هستند. در نهایت نیز مراقبت از نهالها را ادامه داده و بزرگ شدنشان را تماشا کنید.
برخی گیاهان مناسب برای تکثیر از طریق بذر:
- ژربرا
- مرغ بهشتی
- داوودی
- نخل مرداب
6. تکثیر گیاهان آپارتمانی به روش خوابانیدن
یکی دیگر از روشهای تکثیر گیاهان آپارتمانی خوابانیدن ساقه است. اکثر گیاهان رونده، گیاهانی که میخزند یا ساقه آنها میتواند مستقلا ریشه بدهد را میتوانید با روش خوابانیدن تکثیر کنید. مزیت این روش این است که ریسک بریدن قلمه را بسیار کاهش میدهد؛ اما نکته منفی آن فضایی است که اشغال میشود و در طول مدت ریشهزایی این فضا باید در اختیار گیاه باشد؛ بااینحال اگر فضای کافی داشته باشید، نکته منفی این روش چندان به چشم نخواهد آمد.
خوابانیدن را میتوانید به دو طریق هوایی یا زمینی انجام دهید:
1. خوابانیدن زمینی برای تکثیر گیاهان آپارتمانی
برای خوابانیدن ساقه در زمین باید یک ساقه سالم و قوی را انتخاب کنید و آن را با یک گیره یا سیم در گلدانی کوچکتر کنار گلدان اصلی درون خاک محکم کنید. سپس ادامه ساقه را از خاک بیرون آورده و رو به بالا نگه دارید. در ادامه نیز مطمئن شوید که قسمت میانی ساقه کاملا درون خاک فرو رفته باشد زیرا گیاه برای ریشه دادن نیاز به تماس با خاک دارد. گیاه مادر کماکان مواد غذایی مورد نیاز این ساقه را تامین میکند تا جایی که این ساقه ریشههای خودش را تشکیل بدهد و بتواند مواد مغذی را خودش تامین کند. در این مرحله شما رشد جدیدی را در گیاه جوان میبینید و میتوانید آن را از گیاه مادر جدا کنید و یک گیاه جدید داشته باشید.
2. خوابانیدن هوایی برای تکثیر گیاهان خانگی
برای این کار کافی است تعدادی از برگهای ساقه را از روی آن جدا کنید، سپس در وسط محلی که برگها را جدا کردهاید با یک چاقوی تیز و استریل، حدود 1 الی 2 سانتیمتر از پوست روی ساقه را بکنید یا یک خراش مورب و عمیق روی ساقه بیندازید. در نظر داشته باشید که نباید اجازه بدهید این خراش ترمیم شود بنابراین بهتر است در وسط آن یک تکه چوب مانند خلال دندان قرار دهید تا جلوی ترمیم شدن این خراش گرفته شود.
بعد از جدا کردن پوست ساقه یا خراش دادن آن باید مقداری خزه اسفاگنوم را خیس کنید و آب اضافه آن را بگیرید. سپس خزهها را به دور قسمت پوست کنده یا خراش داده شده قرار دهید تا کاملا آن را بپوشاند و روی آن یک پلاستیک شفاف قرار دهید (پلاستیک شفاف کمک میکند که بتوانید ریشه زدن گیاه را ببینید)، سپس دو سر پلاستیک را به گونهای سفت کنید که هوا یا رطوبت وارد آن نشده یا از آن خارج نشود.
بعد از حدود یک ماه یا بیشتر باید بتوانید ریشهها را مشاهده کنید و در این زمان میتوانید ساقه ریشه داده را از گیاه اصلی جدا کنید و بهصورت مستقل بکارید. باید مواظب باشید که تمام توپ ریشه را با ساقه جدا کنید.
مراقبت از ریشههای جدید در روش تکثیر گیاهان آپارتمانی به روش خوابانیدن
ریشههای تشکیل شده در روش خوابانیدن برای تکثیر گیاهان آپارتمانی کماکان نسبت به اندازه گیاه ضعیف و کوچک خواهند بود و باید از آنها مراقبت کنید. برای مراقبت از این ریشههای ضعیف بهتر است مدتی گیاه تازه جدا شده را با یک پلاستیک شفاف بستهبندی کنید تا رطوبت بالایی برای آن تامین شود و ریشهها بتوانند رشد بیشتری داشته باشند تا قدرت تامین غذای گیاه را بهدست آورند. بعد از مدتی درست وقتی که ریشهها به اندازه کافی بزرگ شدند، نوبت به انتقال آنها به خاک میرسد.
برخی گیاهان مناسب برای تکثیر از طریق خوابانیدن:
- سلمک
- پاپیتال
- پوتوس
- گندمی
8. تقسیم
برخی گیاهان خانگی میتوانند به سرعت گسترده شوند و از عرض رشد کنند. این دسته از گیاهان خانگی را میتوانید با روش تقسیم کوچکتر کرده و آنها را تکثیر کنید.
تقسیم کردن یک گیاه کار آسانی است؛ کافی است گیاه را از گلدان خارج کنید و بهآرامی آن را از ریشه به چند تکه تقسیم کنید. فراموش نکنید که هر بخش یا قسمت از گیاه تقسیم شده باید توپ ریشه خود را داشته باشد درغیراینصورت نمیتواند مواد مغذی مورد نیاز را جذب کند و خشک میشود. برای تکثیر از روش تقسیم گیاهان درون باغچه میتوانید از بیلچه استفاده کنید، اما بههیچوجه این کار را با گیاهان داخل خانه انجام ندهید زیرا آنها ظریفتر هستند؛ در نتیجه بهتر است این کار را با دست یا یک چاقوی تیز استریل شده انجام دهید.
برخی گیاهان مناسب برای تکثیر از طریق تقسیم:
- عبایی
- سرخس برگ شمشیری
- کالاتیا
- چمچهای
- کوزهای
- شبدر بنفش
- زبان مادرشوهر
- گندمی
در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش تکثیر گیاهان آپارتمانی لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، میتوانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره آنلاین گل و گیاه گُلسِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاهپزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی میکنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات گل و گیاه در محل گُلسِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.
سوالات پرتکرار شما درباره تکثیر گیاهان خانگی
برای تکثیر گیاهان خانگی از طریقه قلمه باید شاخه یا ساقهای را انتخاب کنید که جوان و سالم و بدون لکه یا تغییر رنگ باشد. سپس باید قلمه را از گیاه جدا کنید. برای بریدن قلمه از زیر گره ساقه یا برگ اقدام کنید. سپس برگهای نیمه پایینی ساقه را از روی آن جدا کنید تا بتواند درون خاک یا آب جا بگیرد. گفتنی است که این برگها در صورت تماس با آب یا خاک میتوانند باعث ایجاد بیماری یا پوسیدگی در گیاه شوند، بنابراین بههیچعنوان نباید روی شاخه باقی بمانند.
برای قلمههای نرم باید از اواسط بهار تا اوایل تابستان و برای قلمههای سخت از اواسط پاییز تا اواسط زمستان اقدام کنید. همچنین بهتر است این قلمهها در اوایل صبح گرفته شود زیرا گیاه تازه و آبدار و هنوز هوا خنک است.
با توجه به نوع گیاهی که دارید یک قلمه ممکن است بین 2 الی 4 هفته طول بکشد تا بتواند ریشه بدهد. منظور از ریشه دادن این است که گیاه جدید شما حداقل 2 الی 5 سانتیمتر ریشه داده و رشد جدیدی را آغاز کند.
به صروت تئوری این کار امکانپذیر است اما روشی سخت و با احتمال شکست بالاست. زمانی که قلمهای را از ابتدا درون خاک میکارید باید توازن دقیقی بین رطوبت خاک، رطوبت محیط و جریان هوا برقرار کنید وگرنه قلمه نمیتواند ریشه بدهد و تکثیر شما شکست میخورد. درنتیجه بهتر است مراحل ابتدایی ریشه دادن در آب انجام شده و سپس گیاه به خاک منتقل شود.
سادهترین روش برای تکثیر گیاهان خانگی شامل کاشت بذر، تقسیم و قلمه زدن است. روشهای دیگر تکثیر گیاهان نیاز به دانش گیاهی و تجربه دارد و انجام آن توسط افراد مبتدی میتواند به شکست منجر شود.
اگر قلمه خود را درون آب قرار داده باشید میتوانید با مشاهده، متوجه رشد جدید ریشههای گیاه بشوید، اما اگر قلمه شما در خاک باشد میتوانید قلمه را بهآرامی به سمت بالا بکشید، اگر مقاومت کرد یعنی گیاه ریشه جدیدی داده، در غیراینصورت هنوز ریشه شکل نگرفته است. ضمن اینکه برای تشخیص ریشه دادن یا ندادن قلمه میتوانید آن را بررسی کنید که آیا رشد جدید در آن صورت گرفته یا خیر، اگر رشد صورت گرفته یعنی ریشه حاصل شده، اما در صورتی که چنین نباشد هنوز ریشه جدید رشد نکرده است.
بستری بدون خاک بهترین فضا برای شروع رشد یک قلمه است. این بستر باید سبک، با زهکشی عالی و دارای سطح اکسیژن بالا باشد. بستر رشد قلمهها میتواند شامل آب، پرلیت، ورمیکولیت، شن یا ترکیب پرلیت با هرکدام از ترکیبهای قبلی باشد.
7 روش معمول برای تکثیر گیاهان خانگی وجود دارد که شامل بذر، قلمه زدن، تقسیم، پیوند، جوانه زنی، کاشت بافت گیاهی و خوابانیدن میشود.