گیاهان خانگی و آپارتمانی موجودات زنده‌ای هستند که به مراقبت نیاز دارند. اگر از آن‌ها مراقبت کافی به عمل نیاد مانند هر موجود دیگری دچار آسیب‌هایی می‌شوند و ممکن است حتی مجبور باشید برای همیشه با آن‌ها خداحافظی کنید. در نتیجه لازم است که مراقب آن‌ها بود تا همیشه زیبا و شاداب بمانند، اما علاوه بر مراقبت‌های معمولی که به تناسب گیاهی که انتخاب می‌کنید باید از آن انجام دهید، نکاتی وجود دارد که می‌تواند باعث تقویت گیاهان آپارتمانی شود و طول عمر آن‌ها را افزایش دهد. به‌همین منظور تصمیم گرفتیم در این مطلب از وبلاگ فروشگاه اینترنتی گل و گیاه گُل‌سِتان با 8 روش کاربردی و عالی که به تقویت گیاهان آپارتمانی شما کمک می‌کنند همراه شما باشیم تا به کمک آن‌ها بتوانید گیاهان آپارتمانی خود را تقویت کنید. این نکات با اندکی تغییر و تعمیم برای همه گیاهان یکسان است، فقط تنها چیزی که قبل از به‌کارگیری این نکات باید به آن‌ها توجه داشته باشید، این است که نوع خاص گیاه خود را بشناسید و نیازهای آن را بدانید تا مواردی که در ادامه گفته می‌شود را بتوانید متناسب با گیاه خود برای آن به‌کار ببندید.
فهرست مطالب:
- اصلاح شرایط نور
- تامین رطوبت
- اصلاح خاک
- اصلاح آبدهی
- کوددهی به موقع و صحیح
- کنترل آفات
- انتخاب گلدان مناسب
- تمیز کردن برگ‌ها
- سوالات متداول شما درباره تقویت گیاهان آپارتمانی
1. اصلاح شرایط نور برای تقویت گیاهان آپارتمانی
هر گیاه خانگی نیازهای متفاوتی درباره نور دارد. برخی از آن‌ها نوری شدید و مستقیم را ترجیح می‌دهند در حالی که برخی دیگر تنها کمی نور ملایم صبحگاهی را دوست دارند. برای گیاهان حتی فاصله‌ای که از پنجره دارند نیز روی قدرت نور و سلامت گیاه تاثیر دارد. اگر بخواهیم کمی عمیق‌تر شویم در این مورد، باید بگوییم الگوی تابش خورشید و قدرت آن در هر فصل نیز متفاوت است. یک موضوع قطعی درباره تمام گیاهان این است که همه آن‌ها کمی نور خورشید را نیاز دارند برخی کمتر و برخی بیشتر؛ اما بهترین عملکرد گیاه زمانی است که در شرایط نوری مناسب و مورد نیازش باشد. یک نکته مثبت درباره گیاهان این است که آن‌ها می‌توانند با شما صحبت کنند و درباره شرایط نوری خود به شما بگویند. نور بیش از حد معمولا باعث کم‌رنگ شدن، زرد شدن یا پژمردگی برگ‌ها شود و نور کم باعث کم پشت شدن و لکه دار شدن برگ‌ها می‌شود. در نتیجه با توجه به آنچه در مورد نور مورد نیاز گیاهان آپارتمانی گفته شد، برای تقویت گیاهان آپارتمانی خود حتما شرایط نوری آن‌ها را اصلاح کنید. اگر هم حانه‌تان نور کافی ندارد، پیشنهاد می‌کنیم، موقع خرید گیاه دنبال خرید گیاهان آپارتمانی مقاوم به نور کم باشید.
مطلب پیشنهادی: روش آبیاری و نور مناسب گیاه آپارتمانی
2. تامین رطوبت
گیاهان برای حفظ سلامتی خود به رطوبت نیاز دارند اما فضای داخل خانه به‌خاطر وجود وسائل گرمایشی یا سرمایشی ممکن است خشک باشد. این مشکل به‌خصوص در زمستان و با وجود وسائلی مانند بخاری، شوفاژ یا اجاق گاز و بسته بودن تمامی درب‌ها بیشتر به چشم می‌آید. یکی از راه‌های تقویت گیاهان آپارتمانی افزایش رطوبت در داخل خانه است. در داخل خانه قسمت‌هایی وجود دارد که رطوبت بالاتری دارد مانند آشپزخانه، حمام یا سرویس بهداشتی که می‌توانید گیاهان آپارتمانی خود را در آن‌ها قرار دهید، اما اگر نمی‌خواهید گلدان خود را در این فضا قرار دهید می‌توانید افزایش رطوبت را با کمک روش‌های زیر انجام دهید:
- می‌توانید با کمک یک دستگاه بخور در داخل خانه رطوبت فضای داخلی را بیشتر کنید. کتری آب نیز کار دستگاه بخور را انجام می‌دهد قرار دادن یک کتری آب در حال جوش می‌تواند به افزایش رطوبت کمک کند.
- یک روش دیگر این است که در زیر سینی گلدان کمی سنگ بریزید تا بین سینی و گلدان فاصله‌ای ایجاد شود سپس با ریختن کمی آب در داخل سینی و بخار تدریجی آن رطوبت را افزایش می‌دهید.
- یک روش جالب برای افزایش رطوبت محیط قرار دادن گیاهان مختلف در کنار یکدیگر است. گیاهان آبی که از ریشه دریافت می‌کنند را توسط برگ‌های خود تبخیر می‌کنند. تجمع گباهان در کنار یکدیگر محیط مرطوبی را برای رشد آن‌ها فراهم می‌کند.
- اسپری کردن آب به برگ‌ها نیز روش خوبی برای تامین رطوبت است، اما خطراتی نیز دارد. برخی گیاهان نسبت به این رفتار حساس هستند و ممکن تماس مستقیم آب با برگ‌های آن‌ها باعث ایجاد بیماری و یا از بین رفتن آن‌ها شود.
3. اصلاح خاک و رابطه آن با تقویت گیاهان آپارتمانی
یک خاک گلدان خوب عاملی مهم برای تقویت گیاهان آپارتمانی است و باعث می‌شود ریشه‌های گیاه قوی و سالم بماند؛ چون خاک خوب هم تهویه هوای مناسبی دارد و هم مواد مغذی لازم را برای گیاه فراهم می‌کند. همچنین یک خاک باکیفیت می‌تواند رطوبت کافی را برای گیاه مهیا کند. خاک‌ها و ترکیب‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان به راحتی آن‌ها را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کرد و مطمئن باشید اصلاح خاک می‌تواند کمک زیادی به تقویت گیاهان خانگی شما بکند. اکثر گیاهان به خاکی سبک نیاز دارند که بتواند تعادل مناسبی بین تخلیه آب و حفظ رطوبت برقرار کند. اگر خاک با سرعت زیادی آب را تخلیه کند ریشه‌های گیاه فرصت جذب مقدار کافی آب را ندارد و اگر خاک با سرعت بسیار کمی آب را تخلیه کند ریشه‌های گیاه بیش از اندازه در آب می‌مانند و دچار مشکلاتی زیادی مانند پوسیدگی، قارچ یا آفت می‌شود.
از سوی دیگر برخی گیاهان خاکی اسیدی و برخی دیگر خاکی قلیایی یا خاکی خنثی را می‌پسندند. این مورد را باید با توجه به نوع خاص گیاه خود متوجه شوید.
4. اصلاح عادت‌های غلط آبدهی
مانند هر موجود زنده دیگری گیاهان خانگی نیز برای ادامه زندگی به آب نیاز دارند؛ اما همانقدر که کم آبی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات شود، آبدهی زیاد نیز مشکلات خودش را ایجاد می‌کند. عادت‌های غلط آبدهی یا آبدهی بیش‌ازحد نامنظم برای اکثر گیاهان دردسرساز است. معمولا بهتر است آب را طوری به گیاه بدهیم که تمام ریشه گیاه خیس شود و اضافه آن از زیر گلدان خارج شود. نباید اجازه دهید که آب در سینی زیر گلدان بیشتر از یک یا دو روز بماند و این آب با گلدان در تماس باشد، زیرا می‌تداند باعث ایجاد بیماری‌ها و مشکلات قارچی برای گیاه خواهد شد.
درباره اکثر گیاهان بهتر است اجازه دهید که خاک بین نوبت‌های آبدهی کمی خشک شود البته این موضوع در مورد گیاهان مختلفت متفاوت است. شاید یک گیاه نیاز داشته باشد که خاکش کاملا خشک شود ولی گیاه دیگر ترجیح دهد خاکش همیشه مرطوب باشد. برای چک کردن میزان خشک شدن خاک می‌توانید از دو روش استفاده کنید. اولین روش فرو کردن انگشت در داخل خاک و احساس کردن میزان رطوبت است و روش دیگر بلند کردن گلدان و احساس کردن وزن آن است. گلدانی که خیس باشد سنگین‌تر از گلدان خشک است.
یکی دیگر از مشکلاتی که درباره آب وجود دارد (مخصوصا آ‌ب‌های تصفیه شده شهری)، وجود املاح و تشکیل نمک در خاک است. بهتر است برای آبدهی به گیاه از آب باران یا آبی استفاده کنید که برای یک شبانه روز استراحت کرده و املاح آن ته‌نشین شده باشد. همچنین بهتر است ماهی یک یا دو بار گلدان را به سینک ظرفشویی برده و خاک آن را در زیر جریان مداوم آب بشویید و اجازه دهید جریان آب از زیر گلدان خارج شود تا با این کار، نمک‌های تشکیل شده در خاک شسته شوند.
5. کوددهی از جمله عوامل مهم در تقویت گیاهان آپارتمانی
آبیاری گیاهان خانگی در طول زمان باعث می‌شود تا مواد مغذی موجود در خاک شسته شود و همراه آب از زیر گلدان خارج شود. در نتیجه پس از مدتی خاک گلدان شما دیگر هیچ‌گونه ماده مغذی (پتاسیم، نیتروژن و فسفر) در خود ندارد و این می‌تواند به گیاه شما آسیب بزند. بنابراین برای تقویت گیاه یا گیاهان خانگی خود باید این مواد مغذی را مجددا برای گیاه فراهم کنید. این کار از طریق کوددهی انجام می‌شود. هر گیاهی نیازهای مخصوص خود را دارد و باید درباره گیاه به خصوص خود تحقیق کنید. با شناختن انواع مختلف کودها و نیاز گیاه خود می‌توانید مواد مغذی مورد نیازش را تامین کنید. به‌این‌منظور می‌توانید مطلب انواع کودهای مناسب رشد گیاهان (پرلیت-پوکه-خاک برگ-پیت ماس-کوکوپیت) را در وبلاگ گُل‌سِتان مطالعه کنید. در مورد کوددهی باید درنظر داشته باشید که معمولا کوددهی باید در فصل رشد گیاه انجام شود و در فصل استراحت نباید به آن کود بدهید. از سمت دیگر اگر کوددهی بیش‌ازحد باشد ممکن است باعث تشکیل نمک یا سوختن گیاه شود.
6. کنترل آفات
گیاهان می‌توانند مورد حمله حشرات و آفاتی قرار گیرند که باعث آسیب به آن‌ها شود. حشراتی مانند کنه، شپشک، مگس سفید یا شته می‌توانند به برخی گیاهان حمله کنند و از شیره آن‌ها بنوشند یا باعث ایجاد بیماری‌های دیگر شوند. بهتر است هرچند وقت یک‌بار گیاه خود را مورد بررسی قرار دهید تا نشانه‌های این حشرات مهاجم را مشاهده کنید و بتوانید در اولین فرصت به درمان آن‌ها اقدام کنید. علت وجود این حشرات معمولا به خاطر شرایط نگهداری نامناسب، آبدهی زیاد، عدم تهویه هوا، رطوبت کم یا حتی سرایت از گیاهان دیگر است. می‌توانید این حشرات را با کمک افت‌کش‌های صنعتی، اصلاح مشکلات، یک دستمال تمیز یا حتی با کمک حشرات مفید دیگر مانند کفشدوزک از بین ببرید.
7. انتخاب گلدان مناسب
گلدان هر گیاه خانه آن است و اگر گیاه در خانه‌ای نامناسب باشد مطمئنا آسیب می‌بیند. برای تقویت گیاه یا گیاهان خانگی خود باید به انداره، جنس و حتی رنگ گلدان آن توجه کنید. گلدانی که بیش‌ازحد بزرگ باشد آب بیشتری نیاز دارد و دیرتر خشک می‌شود درنتیجه ممکن است باعث پوسیدن ریشه‌های گیاه شود. در مقابل گلدانی که بیش‌ازحد کوچک باشد باعث جلوگیری از رشد یا گره خوردن ریش‌های گیاه می‌شود و در نتیجه نمی‌تواند مواد مغذی را برای گیاه فراهم کند.
جنس گلدان نیز تاثیر زیادی بر سلامت گیاه دارد. گلدان‌های سفالی گردش هوای بیشتری دارند و زودتر خشک می‌شوند؛ این درحالی است که گلدان‌های پلاستیکی رطوبت بیشتری را در خود نگه می‌دارند.
درباره رنگ نیز گلدان‌های تیره گرمای بیشتری را به خود جذب می‌کنند و آب را با سرعت بیشتری تبخیر می‌کنند در حالی که گلدان‌های روشن‌تر گرمای کمتری جذب می‌کنند و رطوبت در آن‌ها ماندگارتر است.
8. تمیز کردن برگ‌ها راهی موثر برای تقویت گیاهان آپارتمانی
زمانی که گیاهی برای مدتی ساکن می‌شود گرد و غبار بر روی برگ‌ها و ساقه‌های آن می‌نشیند. این گرد و غبار می‌تواند مشکلاتی مانند جلوگیری از دریافت نور کافی توسط برگ‌ها، جلوگیری از تبخیر آب در گیاه یا تبدیل برگ‌های آن به محلی برای جلب توجه حشرات شود. برای تقویت گیاهان خانگی خود باید هر چند وقت یک بار برگ‌های آن‌ها را با کمک یک دستمال تمیز، پاک کنید. همچنین می‌توانید در فصل‌های گرم‌تر گیاه را به بیرون از خانه منتقل کنید و آن را با آب بشویید. این کار باعت می‌شود تا برگ‌ها بتوانند از صد در صد توانایی خود استفاده کنند و تنفس گیاه بهتر شود، در نتیجه گیاهان شما تقویت شده و عملکرد بهتری خواهند داشت.
در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش های مختلف برای تقویت گیاهان آپارتمانی لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره گیاه پزشکی گُل‌سِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات باغبانی در منزل گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.
سوالات متداول شما درباره تقویت گیاهان آپارتمانی
مهم‌ترین مساله در نگهداری از گیاهان خانگی، فراهم کردن شرایط نگهداری مناسب گیاهان خانگی و تامین منابع غذایی کافی برای آن‌هاست. گیاهان خانگی نیاز دارند تا به نور مناسب، خاک مناسب، آبیاری مناسب، دما و رطوبت مناسب و کوددهی مناسب دسترسی داشته باشند تا بتوانند رشد خوب و مناسبی داشته باشند. حتی انتخاب نوع جنس، اندازه و رنگ گلدان نیز بر روی سلامت گیاه تاثیرگذار است. هر گیاهی شرایط خاص خودش را طلب می‌کند و شما باید درباره گیاه به‌خصوص خود مطالعه کنید.
اگر می‌خواهید گیاه شما رشد سریع‌تری داشته باشد باید از کودی استفاده کنید که نیتروژی بالایی دارد. البته اکثر کودهای موجود در بازار سطح نیتروژن بالاتری دارند. این نوع کودها می‌توانند رشد برگ‌ها را سریع‌تر، قوی‌تر و رنگ آن‌ها را سبزتر کنند؛ ناگفته نماند که اگر گیاهی گل‌دار داشته باشید این نوع کودها می‌توانند مانع گل‌دهی در گیاه شوند و تنها برگ‌ها بیشتر رشد کنند.
برای افزایش شانس گل‌دهی و تقویت توان گیاه می‌توانید کودی به آن بدهید که فسفر بیشتری داشته باشد. در سیستم مقیاس NPK فسفر دومین شماره‌ای است که درج می‌شود. به‌عنوان مثال کودی با مقیاس پانزده-سی-پنجاه درصد فسفر بیشتری دارد و می‌توان برای تقویت گل‌دهی در گیاه استفاده شود.
معمولا خاک گیاهان خانگی باید سبک باشند و در عین حال که آب اضافی را به سرعت تخلیه می‌کنند، مقداری رطوبت را در خود نگاه دارند تا ریشه گیاه فرصت جذب کافی آب را داشته باشد.
برای اینکه خاک گلدان شما سبک باشد و زهکشی خوبی داشته باشد می‌توانید از افزودنی‌هایی مانند پیت ماس، ورمیکولیت، کوکو پیت یا پرلیت استفاده کنید.
این افزودنی‌ها معمولا مواد مغذی خاصی را به خاک اضافه نمی‌کنند، بلکه زهکشی آن را بهبود می‌بخشند و خاکی مناسب را برای شما می‌سازند.
گلدان‌های سرامیکی و سفالی بافتی متخلخل دارند که باعث می‌شوند خاک بهتر خشک شود و گردش هوای بیشتری درون خاک در جریان باشد. از سوی دیگر گلدان‌های پلاستیکی سبک‌تر هستند و نگرانی بابت سنگینی یا شکستن آن‌ها وجود ندارد. حال انتخاب با شماست که بسته به شرایط نگهداری گیاه خود کدام یک از انواع گلدان را انتخاب کنید.
به‌طور معمول آبیاری گیاهان خانگی از زیر بهتر است، اما باید به دو نکته اساسی توجه کرد؛ اول اینکه ریشه برخی گیاهان در سطح بالایی گلدان قرار می‌گیرد و آبیاری از پایین نه‌تنها مفید نیست بلکه آسیب‌زاست؛ دوم اینکه آبیاری گیاهان (چه از بالا و چه از پایین) پس از مدتی باعث تشکیل نمک در خاک می‌شود. بنابراین هر چند وقت یک‌بار باید آبیاری از بالا انجام شود تا نمک موجود در خاک شسته شده و از کف گلدان خارج شود و گیاه آسیب نبیند.