معرفی و روش نگهداری گیاه کالیسیا (Callisia)

زمان مطالعه: 10 دقیقه

کالیسیا گیاهی زیبا، گل‌دار، همیشه سبز و چند ساله است که با نام برگ بیدی مینیاتوری نیز شناخته می‌شود. کالیسیا گیاهی دوست داشتنی است که در دسته گیاهان آپارتمانی با روش نگهداری نسبتا آسان قرار می‌گیرد. اگر دوستدار گل و گیاه هستید، برای خرید گیاهان آپارتمانی جهت تزیین منزل و محل کارتان، انتخاب‌های زیادی پیش روی شماست که کالیسیا یکی از این گزینه‌هاست. در این مطلب می‌خواهیم درباره معرفی و روش نگهداری گیاه کالیسیا اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم، پس با گُل‌سِتان همراه باشید.

فهرست مطالب این مقاله:

• معرفی کالیسیا
• مشخصات کلی کالیسیا
• نگهداری گیاه کالیسیا
• مشکلات نگهداری کالیسیا

معرفی گیاه کالیسیا

بیش از 19 گونه مختلف از کالیسیا وجود دارد که همه آن‌ها بومی آمریکای جنوبی و مرکزی هستند.
این گیاه اولین بار در سال 1720 توسط Pehr Löfling نام گذاری شد و اسم این گیاه از کلمه یونانی kallos به معنی “زیبا” گرفته شده است.
نگهداری گیاه کالیسیا دشوار نیست و در صورتی که این گیاه فضای کافی داشته باشد می‌تواند تا سه متر در ارتفاع و عرض رشد کند.
این میزان رشد ممکن است بین 3 تا 6 سال طول بکشد. سرعت رشد این گیاه تقریبا متوسط و گاهی زیاد است و برخی انواع آن می‌تواند تا 50 سانتی‌متر در سال رشد کند.

مشخصات کلی کالیسیا

نام علمی: Callisia
خانواده: برگ بیدیان
بومی: آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، مکزیک
نام‌های مرسوم: برگ بیدی مینیاتوری، بانوی صورتی، کالیسیا

نگهداری گیاه کالیسیا

نگهداری گیاه کالیسیا در آپارتمان کار سختی نیست. این گیاه به مراقبتی معمول نیاز دارد و بیشتر از همه باید مراقب میزان نور و آب‌دهی بود. در ادامه روش نگهداری از گیاه کالیسیا را بررسی می‌کنیم.

نور

برای نگهداری از کالیسیا به محیطی نورگیر ولی با نور غیرمستقیم نیاز دارید. هیچ‌گاه نباید این گیاه را در نور بیش از حد قرار داد، زیرا نور بیش از حد باعث پژمردگی، توقف رشد و شکننده شدن برگ‌ها می‌شود.
اگر محیط شما برای یک تکه شکلات گرم باشد و باعث آب شدن آن شود، برای کالیسیا نیز بیش از حد گرم است و باعث آسیب دیدن آن می‌شود.
کالیسیا می‌تواند همیشه در سایه بماند اما این امر در طولانی مدت باعث کاهش میزان فتوسنتز و مرطوب ماندن بیش از حد خاک می‌شود که باعث ضعف گیاه و حتی در مواردی پوسیدگی ریشه می‌شود.

آب

کالیسیا گیاهی رطوبت دوست است. هر زمان که خاک گیاه خشک شود نوبت آب‌دهی بعدی آن است. برای آب دادن به کالیسیا می‌توان به صورت معمول آب را از بالای خاک و از بین برگ‌ها درون گلدان ریخت اما به شرطی که گیاه در محلی با نور غیرمستقیم قرار داشته باشد. روش بهتر برای آب‌دهی به این گیاه، روش آب‌دهی از پایین است. برای این کار باید گلدان را در ظرف آب قرار دهید به طوری که 20% گلدان در آب غوطه‌ور باشد تا زمانی که تمام آب را به خود جذب کند.

مرطوب شدن بیش از حد برگ‌ها در هر بار آب‌دهی باعث زرد شدن برگ‌ها و پوسیدگی ریشه می‌شود. کم آبی گیاه، خود را با نشانه‌هایی مانند خشک شدن برگ‌ها، پیچ‌خوردگی و تغییر رنگ برگ‌ها به طوسی، زرد یا بی‌رنگی نشان می‌دهد.
کم آبی مساله‌ای است که اکثر پرورش دهندگان با آن روبرو هستند. از سوی دیگر آب‌دهی زیاد خود را با نشانه‌هایی مانند زرد شدن برگ‌های پایینی و رشد کم یا توقف رشد نمایان می‌کند.
هیچ‌گاه نباید اجازه داد تا کالیسیا بیش از حد در خاکی خیس یا محیطی تاریک بماند، زیرا ممکن است گیاه را به سمت مرگ هدایت کند. اگر گیاه خود را از بالا و از بین برگ‌ها آبیاری می‌کنید، مواظب باشید که آب کمترین تماس را با برگ‌ها داشته باشد. همچنین برگ‌های خیس شده به سرعت خشک شود تا دچار پوسیدگی نشوند.

رطوبت

کالیسیا به رطوبتی معمول و نرمال نیاز دارد. در واقع همان رطوبت معمول در داخل خانه برای این گیاه کافی است. یکی از نشانه‌های رطوبت کم در این گیاه قهوه‌ای شدن لبه برگ‌های آن است. بهتر است هفته‌ای یک بار برگ‌های گیاه را با اسپری مرطوب کنید و یا در اطراف گیاه ظرف آبی قرار دهید که با تبخیر آهسته آن، رطوبت مورد نیاز گیاه تامین شود.

کوددهی

برای کوددهی به کالیسیا می‌توانید از یک کود متوازن استفاده کنید. باید این کود را در فصل رشد گیاه، هر دو هفته یک‌بار و در باقی سال، ماهی یک‌بار تامین کنید.

دما

کالیسیا در دمایی بین 10 تا 30 درجه سانتی‌گراد عملکرد خوبی دارد. در تابستان می‌توان این گیاه را در خارج از خانه نگهداری کرد به شرطی که در سایه باشد و دمای هوای بالای 12 درجه سانتی‌گراد باشد.
اگر قصد انتقال گیاه به بیرون از خانه را دارید باید مواظب هرگونه آفتاب مستقیم باشید، زیرا ممکن است باعث سوختن گیاه شود. همچنین در زمان انتقال مجدد گیاه به داخل خانه باید مراقب آفات و حشرات باشید تا ناخواسته آن‌ها را به داخل خانه منتقل نکنید.

هرس کردن

برای هرس کردن کالیسیا می‌توانید برگ‌های زرد شده یا مرده را از گیاه جدا کنید تا بتواند نفس تازه‌ای بکشد و به رشد خود ادامه دهد. برای هرس کردن گیاه، همیشه باید از ابزاری تیز و تمیز استفاده کنید تا گیاه دچار عفونت یا باکتری نشود.
نباید هیچ‌گاه برگ‌های زرد شده را به صورت ناقص برش بزنید، زیرا ممکن است باعث گسترش بیماری شود. بریدن شاخه‌ها و برگ‌های زرد یا مرده باید به صورت دقیق و درست انجام شود زیرا برش‌های اشتباه می‌تواند به گیاه شوک وارد کند و گیاه نتواند زخم‌های خود را ترمیم کند.

گل‌دهی

گل دادن کالیسیا کار ساده‌ای است. کافی است در طول دوره استراحت گیاه (فصل زمستان)، مکانی خنک با دمای 12 درجه سانتی گراد، خاکی خشک‌تر و کوددهی کمتر را برای آن تامین کنید، تا در فصل بعد گل‌دهی را آغاز کند. کالیسیای الگانس می‌تواند در اواخر زمستان گل‌هایی سفید و بلند (حدود 20 سانت) بدهد.

کالیسیای معطر می‌تواند در اواخر تابستان گل‌هایی سفید با عطری شامه‌نواز بدهد که برای چند هفته باقی می‌ماند. کالیسیای رپنس گل‌هایی سفید رنگ و خوشه‌ای می‌دهد که در تابستان شکوفا می‌شود.

تعویض گلدان

برای تعویض گلدان کالیسیا باید هر سه سال یک بار و در فصل بهار اقدام کرد. گلدانی انتخاب کنید که یک سایز بزرگ‌تر از گلدان قبلی باشد و حتما از خاکی تازه استفاده کنید و گیاه را با همان خاک قدیمی نکارید. کالیسیا گیاهی حساس است و ممکن است در اثر شوک تعویض گلدان آسیب ببیند، به همین خاطر تا زمانی که احساس نیاز نکردید این کار را انجام ندهید.
24 ساعت قبل از تعویض گلدان به گیاه آب کافی دهید تا به ریشه‌ها کمک کنید در اثر انتقال دچار شوک نشوند. اگر محل زندگی گیاه شما نور کمی دارد از پرلیت در کف گلدان استفاده کنید تا زهکشی بهتری داشته باشد.

سمی بودن

کالیسیا جزء گیاهان سمی محسوب می‌شود و خورده شدن آن توسط انسان‌ها و حیوانات خانگی خطرناک است. خوردن این گیاه باعث استفراغ، تهوع و از دست دادن اشتها می‌شود.

مطلب پیشنهادی: معرفی گیاهان سمی برای حیوانات و کودکان

تکثیر کالیسیا

برای تکثیر گیاه کالیسیا می‌توان از دو روش بذر یا قلمه زدن استفاده کرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم :

قلمه زدن

این روش بسیار ساده است. مراحل قلمه زدن به شرح زیر می‌باشد:

• برای این کار کافی است یک ساقه سالم و تازه را از گیاه انتخاب کنید و به عنوان قلمه جدا کنید. بهتر است این کار را در بهار تا تابستان انجام دهید و شاخه‌ای که انتخاب می‌کنید بین سه الی شش برگ داشته باشد و حداقل هشت سانت باشد.
• ساقه را از زیر گره برگ‌ها ببرید و برای این کار از چاقو یا قیچی تیز و تمیز استفاده کنید.
• برگ‌های نیمه پایینی ساقه را جدا کنید تا گیاه بتواند در آن قسمت ریشه‌های خود را گسترش دهد.
• نیمه پایینی ساقه را درون ظرف آب قرار دهید تا بعد از چند هفته، اولین نشانه‌های ریشه زدن را مشاهده کنید. به محض اینکه ریشه‌ها به حدود سه سانت رسیدند گیاه آماده انتقال به گلدان است.
• یک گلدان هفت سانتی که سوراخ زهکشی داشته باشد برای این گیاه عالی است. جنس گلدان می‌تواند پلاستیکی یا سفالی باشد.
• نیمه پایینی گیاه را درون یک خاک مناسب با زهکشی خوب قرار دهید و اجازه دهید برگ‌های قلمه خارج از گلدان باشد.
• گیاه را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید و با قرار دادن گلدان در یک کیسه پلاستیکی به مدت چند هفته، رطوبت کافی را برای آن تامین کنید.
• هر دو روز کیسه پلاستیکی را برای 30 دقیقه باز کنید تا هوای کافی در اطراف گلدان به جریان بیفتد. این کار برای جلوگیری از ایجاد بیماری نیاز است. بعد از حدود یک ماه می‌توانید کیسه پلاستیکی را جدا کنید و از گیاه مانند یک کالیسیای بالغ نگهداری کنید.

مشکلات نگهداری کالیسیا

کالیسیا مانند هر موجود زنده‌ دیگری ممکن است دچار بیماری یا مشکلاتی شود که با شناخت نشانه‌های آن می‌توان گیاه را به سرعت درمان کرد و از مرگ آن جلوگیری کرد. در ادامه، مشکلات و بیماری‌های گیاه کالیسیا را با هم مرور می‌کنیم.

آب‌دهی کم

یکی از معمول‌ترین مشکلات در نگهداری این گیاه، آب‌دهی کم است. نشانه‌های معمول برای این مشکل، پژمردگی، زرد شدن برگ‌ها و توقف رشد است. نور بیش از حد خورشید می‌تواند خاک را به سرعت خشک کند، تبخیر آب را سرعت بخشد و گیاه را دچار کم‌آبی کند. بنابراین بهتر است گیاه در محلی با نور غیرمستقیم و کمی سایه باشد. همچنین می‌توانید نوبت‌های آب‌ددهی را بیشتر کنید.
فراموش نکنید که کالیسیا در طبیعت در مناطق جنگلی رشد می‌کند که از نور مستقیم در امان است و زمینی مرطوب دارد. تا زمانی که مواظب خشک شدن خاک گیاه هستید هیچ نگرانی بابت کم‌آبی وجود ندارد.

نور نامناسب

یکی دیگر از مشکلات کالیسیا آفتاب سوختگی است. نور بیش از حد خورشید می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود که خود را با قهوه‌ای شدن، ترد شدن برگ‌ها، خشک شدن لبه برگ‌ها و توقف رشد گیاه نشان می‌دهد.
کمبود نور نیز می‌تواند باعث آسیب به گیاه شود اما نه به اندازه نور زیاد. نور کم نیز می‌تواند باعث حفظ بیش از حد رطوبت در خاک شود که به گیاه آسیب می‌زند. یکی دیگر از مشکلات نور نامناسب تغییر در رنگ برگ‌ها است. نور ناکافی می‌تواند باعث از بین رفتن دو رنگی برگ‌ها شود. نور زیاد نیز می‌تواند این دو رنگ بودن را تشدید کند.

شوک‌های گرمایی

یکی از دلایل آسیب دیدن کالیسیا نزدیکی بیش از حد آن به وسایل گرمایشی است. این گیاه باید حداقل چهار متر با هر وسیله گرمایشی مانند شومینه، رادیاتور یا بخاری فاصله داشته باشد. نزدیکی به این وسایل می‌تواند باعث افزایش سرعت تبخیر در گیاه و کاهش رطوبت در اطراف آن شود که معمولا باعث خشکی و قهوه‌ای شدن لبه برگ‌های گیاه می‌شود.

پوسیدگی ریشه

کالیسیا می‌تواند در معرض پوسیدگی ریشه قرار گیرد. نشانه‌های این مشکل شامل زرد شدن سریع برگ‌ها، توقف رشد و جمع شدن ساقه‌هاست. گیاهی که در محیطی با نور بسیار کم و یا در خاکی بیش از حد مرطوب زندگی کند، مستعد پوسیدگی ریشه می‌شود.
برای بررسی این مشکل باید گیاه را از گلدان خارج کنید و ریشه‌های آن را به دقت چک کنید. اگر ریشه‌ها زرد رنگ باشد مشکلی وجود ندارد، اما اگر ریشه‌ها قهوه‌ای و لزج شده باشند یعنی گیاه دچار پوسیدگی ریشه شده است و باید سریعا نسبت به رفع مشکل اقدام کنید.

رطوبت نامناسب

رطوبت بسیار کم می‌تواند لبه برگ‌های گیاه را قهوه‌ای کند. این مشکل معمولا در فصل‌های سرد رخ می‌دهد که وسایل گرمایشی در داخل خانه روشن است، تمام درها و پنجره‌ها بسته است و رطوبت هوا کاهش پیدا می‌کند.
برای حل این مشکل می‌توانید از دستگاه‌های بخور، یک ظرف آب یا قرار دادن گیاه در محیط‌های مرطوب‌تر خانه مانند آشپزخانه یا حمام استفاده کنید. با این کار برگ‌های آسیب دیده درمان نمی‌شوند اما برگ‌های جدید به صورت سالم و سرحال رشد می‌کنند.

آب‌دهی زیاد

زرد شدن برگ‌های قدیمی یکی از نشانه‌های واضح برای آب‌دهی زیاد است که معمولا مقصر اصلی آن نور کم است. این درست است که کالیسیا با نور کم مشکلی ندارد، اما نور کم به معنای دیرتر خشک شدن خاک گیاه و دیرتر تبخیر شدن آب از سطح برگ‌هاست. به همین خاطر در شرایط کم‌نور باید میزان آب‌دهی را نیز کمتر کرد.
چیزی که معمولا افراد از آن غافل می‌شوند این است که ریشه‌های گیاه نیاز به جریان هوا دارد و یک خاک بیش از حد مرطوب باعث کاهش جریان هوا در اطراف ریشه می‌شود. حفظ تعادل بین یک خاک بیش از حد مرطوب و یک خاک خشک مهم‌ترین کاری است که شما باید برای نگهداری از کالیسیا انجام دهید.

بیماری‌ها و آفات

کالیسیا ممکن است مورد حمله بیماری‌ها یا آفات مختلف قرار بگیرد. کنه تار عنکبوتی، شته، مگس سفید، شپشک آردی و ریشک بال آفاتی هستند که ممکن است به این گیاه حمله کنند.
از سوی دیگر بیماری‌هایی مانند بوتریتیس، لکه‌های برگی، سفیدک سطحی و پوسیدگی ریشه بیماری‌هایی است که ممکن است گیاه را مبتلا کند.

حرف آخر

در این مطلب سعی کردیم همه آنچه درباره روش نگهداری گیاه کالیسیا در خانه یا محل کار لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق مشاوره اینترنتی گیاه پزشکی گُل‌سِتان استفاده نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات باغبانی منزل گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.