نکات کلیدی نگهداری کاج مطبق (Araucaria heterophylla)

زمان مطالعه: 22 دقیقه

معرفی کاج مطبق

کاج مطبق که با نام کپیناژ هم شناخته می‌شود گیاهی است که در طبیعت می‌تواند تا 60 متر رشد کند اما در داخل خانه این گیاه نهایتا به حدود 2 متر می‌رسد.
این گیاه واقعا یک کاج نیست بلکه تنها شبیه آن‌ها است.
کاج مطبق گیاهی همیشه سبز است. این گیاه قدی بلند دارد و شاخه‌های افقی آن با برگ‌های سوزنی شکل به شکلی متراکم پوشانده شده است. با بالا رفتن سن این گیاه، برگ‌های سوزنی شکل آن تیره‌تر می‌شوند.
زادگاه اصلی این گیاه جزیره نورفولک استرالیا است.
نگهداری کاج مطبق کار خیلی آسانی نیست. این گیاه نیاز به خاکی مناسب، کوددهی و آب‌دهی منظم دارد.
این گیاه به آب و هوایی معتدل و بدون یخ‌زدگی نیاز دارد مانند همانچه در زادگاهش بوده است. در زمستان این گیاه می‌تواند دمایی بین 5 الی 10 درجه را تحمل کند. کاج مطبق دوست ندارد بیش از حد آب دریافت کند همچنین آفتاب صبح و عصر را دوست دارد ولی بیشتر دوست دارد در سایه باشد. این گیاه همچنین به رطوبتی حدود 80% نیاز دارد.
اگر بتوانید یک مراقبت منظم را برای این گیاه فراهم کنید آن‌وقت شاهد زیبایی این گیاه خواهید بود.

اگر قصد خرید گل و گیاه آپارتمانی دارید قبل از خرید، روش مراقبت از گیاه (گل آپارتمانی) را مطالعه نمایید ضمن اینکه می‌توانید با مشاورین خرید گُل سِتان صحبت کنید تا با توجه به نیاز شما و شرایط منزلتان بهترین گیاهان ممکن را به شما پیشنهاد دهند.
حال با گُل سِتان همراه باشید تا نکات کلیدی نگهداری کاج مطبق را بدانید.

مروری سریع بر کاج مطبق

نام علمی: Araucaria heterophylla
خانواده: مطبق کاجیان
راسته: هتروفیلیا
نام‌های مرسوم: کاج مطبق، کپیناژ
بومی: جزیره نورفولک استرالیا
نوع رشد: مخروطی
حدود دو متر رشد در داخل خانه
سایز مخروط‌های ماده حدود 18 سانت و مخروط‌های نر حدود 4 سانت
برگ‌هایی سوزن شکل به طول 4 الی 5 میلی‌متر

فهرست مطالب این مقاله:

• روش نگهداری از کاج مطبق
• مشکلات و آفات کاج مطبق
• سوالات متداول

روش نگهداری از کاج مطبق

نگهداری کاج مطبق در خانه کمی عجیب است اما ما درباره گیاهی سوزنی صحبت می‌کنیم که نگهداری از آن تقریبا آسان است و اگر در اتاقی بزرگ و نورگیر قرار بگیرد جلوه خاصی را ایجاد می‌کند.

کاج مطبق نور مستقیم خورشید را نمی‌پسندد اما با نور صبح یا عصر مشکلی ندارد. بقیه اوقات این گیاه دوست دارد در سایه باشد اما کماکان به نور نیاز دارد و تنها مشکلش نور مستقیم است برای همین باید نوری غیرمستقیم برای آن فراهم کنید.

مطلب مرتبط : روش آبیاری و نور مناسب گیاه آپارتمانی

در تابستان دمایی بین 18 الی 23 درجه و در زمستان دمایی بین 5 الی 10 درجه برای این گیاه مناسب است.
همانطور که گفتیم این کاج نیاز به رطوبتی 80% دارد یعنی همان چیزی که در محل زندگی‌اش بوده، البته که دستیابی به آن در اتاق‌های خانه تقریبا غیر ممکن است. برای این کار می‌توان با اسپری کردن آب به برگ‌ها این رطوبت را ایجاد کرد.
هوای خشک ممکن است باعث ریزش برگ‌های این گیاه شود پس کاج مطبق را در کنار وسایل گرمایشی یا کولرهای گازی قرار ندهید.
اگر دمای بیرون حداقل 5 یا 10 درجه است می‌توانید گیاه را به بیرون منتقل کنید به شرطی که نور مستقیم خورشید به آن نرسد مخصوصا آفتاب ظهر.
بهتر است گل کاج مطبق را به صورت منظم و در طی سال حدود 20 درجه بچرخانید تا الگوی رشد گیاه منظم شود.

خاک

خاک مناسب کاج مطبق به رشد آن کمک بسیاری می‌کند. کاج مطبق چیز زیادی از خاک نمی‌خواهد فقط اینکه خیلی اسیدی نباشد.
این کاج به خاکی نیاز دارد که:
● خاکی سبک و کم اسید باشد
● مرطوب باشد
● ماسه‌ای-رسی باشد تا به خوبی تخلیه شود و سبک باشد

خاک مناسب کاج زینتی مطبق ترکیبی از خاک گلدان، ماسه و سنگ است. این خاک هم به خوبی آب را تخلیه می‌کند و هم گردش هوا به خوبی در آن انجام می‌شود.
برای تهیه خاک گلدان این گیاه می‌توانید کمپوست‌های موجود در بازار را با پوده یا خلاش(خاک باتلاقی) ترکیب کنید.
همچنین بهتر است مقداری پرلایت، شن یا سنگ‌پا در خاک ترکیب کنید تا زهکشی بهتری داشته باشید و خاک به سرعت از آب اشباع نشود.
ترکیب مناسب دیگر برای خاک کاج مطبق مخلوطی از کمپوست، خاک گلدان، سنگ و مالچی از پوسته درخت است.

کاشت گیاه کاج مطبق در زمین

در مورد شرایط نگهداری کاج مطبق باید دمای محیط را در نظر داشته باشید. از آنجایی که کاج مطبق سرمازدگی را دوست ندارد و گرمای بیش از حد تابستان بیزار است، بهتر است این گیاه را در بیرون از خانه و در زمین نکارید.
گلدان کاج مطبق را می‌توان در طول فصل بهار تا پاییز و در میانه‌های روز، برای گردش به بالکن یا ایوان برد اما به شرطی که در سایه باشد زیرا آفتاب شدید به این گیاه آسیب می‌زند.

کاشت در گلدان

در ادامه روش نگهداری کاج مطبق به نحوه ی کاشت آن میپردازیم:
خاک گلدان را مانند آنچه بالاتر گفته شد برای گیاه آماده کنید.
قبل از اینکه کاج مطبق را به گلدان تازه خود منتقل کنید ریشه‌های آن را در سطل آب قرار دهید و صبر کنید تا دیگر هیچ حبابی به سطح آب نیاید.
گل مطبق را در همان عمقی بکارید که در گلدان قبلی بوده است زیرا اگر عمق بیشتری ایجاد شود باعث پوسیدگی ریشه‌های آن می‌شوید. پس از قرار دادن گیاه در گلدان جدید خاک را دست خود کمی سفت کنید تا از افتادن گیاه جلوگیری شود.
بهتر است خاک را حدود پنج سانت از لبه گلدان پایین‌تر نگه دارید تا زمانی که به گیاه آب می‌دهید سر ریز نشود و از کناره گلدان روی زمین نریزد.
کاج مطبق الگوی رشد آهسته‌ای دارد، مخصوصا در خانه. برای همین باید گیاه را هر سه سال یک بار یا هر زمانی که ریشه‌های گیاه از روی خاک مشخص شد به گلدانی یک سایز بزرگتر منتقل کنید.

گیاه کاج مطبق از منطقه‌ای نیمه‌گرمسیری و معتدل می‌آید که فقط دو فصل در آن وجود دارد. فصلی بارانی که از فروردین تا شهریور طول می‌کشد و فصلی سرد که از مهر تا اسفند است.
اگر قرار است این گیاه در کنار ما باشد باید همین شرایط را برایش بازسازی کنیم. آبیاری کاج مطبق اهمیت ویژه‌ای در نگهداری آن دارد.
در طول بهار تا تابستان این گیاه به آب زیادی نیاز دارد. مقدار آبیاری کاج مطبق نیز باید به اندازه متعادل باشد. ریشه‌های این گیاه در این مدت نباید هیچ‌گاه خشک شوند و البته نباید هم در آب غرق باشند. هر زمان که سطح خاک خشک شد زمان آب‌دهی مجدد به این گیاه است.
بهتر است برای آب دادن به این گیاه از آب باران یا از آب بدون املاح استفاده کرد.
اگر در سینی گلدان کاج مطبق سنگ‌ریزه وجود ندارد بعد از بیست دقیقه آب سینی را خالی کنید تا گیاه در آب نماند.

مطلب پیشنهادی : نکات مهم آبیاری گیاهان آپارتمانی

کوددهی درخت کاج مطبق

در طول فصل رشد گیاه (بهار تا تابستان) باید هر دو هفته یک بار به گیاه کود محلول در آب بدهید. باغبانان معمولا از کود گیاه آزالیا برای کاج مطبق استفاده می‌کنند زیرا نسبت به سایر کودها نیازهای این گیاه را بهتر تامین میکند.
چگونه رشد کاج مطبق را زیاد کنیم؟ دادن نیتروژن زیاد به گیاه باعث می‌شود که شاخه‌های گیاه با سرعت بسیار زیادی رشد کنند و این موضوع خوبی نیست زیرا شاخه‌های بسیار بلند باعث سنگین شدن درختچه کاج مطبق و به طبع آن کج شدن آن می‌شود.
از اواسط شهریور دیگر کود دادن را متوقف کنید تا گیاه بتواند خود را برای استراحت زمستانی‌اش آماده کند.

متاسفانه هرس کردن راه خوبی برای کنترل رشد کاج مطبق به شمار نمی‌آید. حذف کردن بخش بالایی گیاه، مانع از رشد بی‌رویه آن نخواهد شد. بلکه در نهایت سبب می‌شود تا کاجی بدون نوک داشته باشید؛ اتفاقی که تمام طبیعت آن را به هم خواهد زد.
می‌توانید شاخه‌های آن را به قصد مرتب سازی گیاه کوتاه کنید، اما بعید است که مانند سایر گیاهان، آن بخش‌های جدا شده جایگزین شوند. البته کوتاه کردن چند سانتی متری شاخه‌ها برای حفظ اندازه آن، آسیبی به گیاه وارد نمی‌کند.
اگر قصد داشتید چنین کاری بکنید، از یک چاقو یا قیچی بسیار تیز استفاده کنید. سعی کنید قسمتی را ببرید که نمود بیرونی نداشته باشد؛ یعنی طوری ببرید که اصلا معلوم نشود.
یک کاج یک و نیم متری، یک گیاه آپارتمانی بلند دانسته می‌شود.

همانطور که گفتیم، برخلاف گیاهان آپارتمانی برگ دار، کاج مطبق را نمی‌توان با هرس کردن کنترل کرد. اگر نمی‌خواهید آن را از دست بدهید و در عین حال برای فضای شما بیش از حد بزرگ شده است، بهترین کار این است که شاخه‌های کناری را از گیاه جدا کنید. سپس هر هفته گلدان را کمی بچرخانید تا نور به طور مساوی به آن بتابد. این کار کمک می‌کند تا شکل کلی گیاه حفظ شود.

کاج مطبق برای گربه‌ها و سگ‌ها سمی است، ولی به نظر می‌رسد برای انسان‌ها بی‌خطر باشد.
تمامی بخش‌های این درخت برای حیوانات خانگی (به ویژه گربه) خطرناک به شمار می‌رود. اگرچه طبق اظهارات دانشمندان هنوز سمی‌ترین بخش این گیاه مشخص نشده است، اما اگر خورده و جویده شود واکنش‌های آلرژیکی را در بدن حیوانات خانگی ایجاد خواهد کرد.
مشکلات گوارشی، تهوع، تلاش مکرر برای بالا آوردن، بی‌حالی، خواب آلودگی و افسردگی از شایع‌ترین عوارض خورده شدن این گیاه هستند.

اگر حیوان خانگی شما هر بخشی از کاج را جوید، مقدار زیادی آب به او بدهید. اگر مشکل جدی‌تری ایجاد شد، حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
گفتیم که کاج برای انسان‌ها سمی نیست، اما اگر پوست حساسی دارید توصیه می‌کنیم هنگام کار با این گیاه از دستکش استفاده کنید.

شرایط نگهداری در زمستان

زمستان برای کاج مطبق از اواخر شهریور و اواسط مهر شروع می‌شود. در این زمان گیاه باید به اتاقی منتقل شود که بیش از حد گرم نباشد، حتی گرمای معمول اتاق نیز برای آن زیاد است و بهتر است به محلی سر‌دتر در خانه برده شود.
دمای مناسب در این فصل برای گیاه حدود 5 الی 10 درجه است و میزان آب‌دهی در این دوره باید کمتر شود، میزان آب‌دهی باید به حدی باشد که فقط ریشه خشک نشود نه بیشتر، و به صورت منظم بایدغبارپاشی شود همچنین در این دوره گیاه به کود نیاز ندارد.
هرچقدر اتاق سردتر باشد، آب و رطوبت کمتری نیاز دارد.
در روزهایی که هوا خیلی سرد نیست اجازه دهید تا جریان هوای تازه به داخل اتاق وارد شود.

تکثیر کاج مطبق به هیچ عنوان کار ساده ای نیست.
برای تکثیر این گیاه شما نیاز به مقداری تجربه، تحمل ناامیدی و صبر زیاد نیاز دارید.
کاج مطبق را می‌توان از روش کاشت بذر یا قلمه زدن تکثیر کرد.
کاشت بذر روشی زمان‌بر است و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا شکل اصلی کاج مطبق را ببینید اما نکته مثبت آن این است که یک گیاه موزون و یک دست را خواهید داشت.
تکثیر این گیاه از طریق قلمه زدن روشی سریع‌تر است ولی گیاه در نهایت نامتقارن خواهد بود.

تکثیر از طریق بذر

یک گلدان پلاستیکی ده سانتی انتخاب کنید و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد در آن بریزید.
خاک را سیراب کنید و اجازه دهید برای ده الی پانزده دقیقه استراحت کند تا آب اضافی از زیر گلدان خارج شود.
حدود 15 الی 20 سانت بالایی کاج مادر را ببرید. قسمتی از گیاه را ببرید که موزون و مرتب باشد زیرا یک قلمه ناموزون باعث رشد گیاهی نامتقارن خواهد شد.
برگ‌های قسمت پایینی ساقه را جدا کنید و ساقه را در یک هورمون ریشه زا قرار دهید و بعد از خارج کردن از هورمون با ضربه زدن به آن سعی کنید تا ساقه را تمیز کنید.
یک سوراخ متوسط در خاک گلدان ایجاد کنید تا قسمت بی برگ گیاه در آن قرار گیرد و تا عمقی در خاک قرار دهید که سقوط نکند. بهتر است تا زمانی که گیاه ریشه دهد برای آن تکیه گاهی درست کنید.
سعی کنید خاک را همیشه مرطوب نگه دارید و گلدان را در محیطی نورگیر قرار دهید.
می‌توانید با کشیدن پلاستیک در اطراف گلدان رطوبت خاک را بیشتر حفظ کنید اما مواظب باشید تا رطوبت بیش از حد نشود یا پلاستیک با گیاه تماس پیدا نکند تا باعث پوسیدگی گیاه نشوید.
بعد از حدود هشت الی ده هفته مطمئن شوید که گیاه ریشه داده باشد. حالا می‌توانید پلاستیک را جدا کنید و گیاه را به گلدانی بزرگتر انتقال دهید و مانند یک کاج مطبق معمولی از آن نگهداری کنید.

کاشت بذر

یک گلدان 10 سانتی پلاستیکی انتخاب کنید و آن را با ترکیبی مساوی از شن درشت، پوده و خاک استرلیزه پر کنید.
چند سانت بالایی گلدان را خالی بگذارید و با دست خاک را فشار دهید تا هوای آن خارج شود.
سه بذر را با فاصله تقریبا دو سانت از همدیگر به آرامی روی خاک قرار دهید اما آن‌ها را داخل خاک فرو نکنید و آب را به آرامی روی دانه‌ها بریزید تا همگی خیس شوند.
حالا یک پلاستیک به دور گلدان بکشید تا رطوبت در اطراف دانه‌ها حفظ شود.
گلدان را به محلی روشن ببرید که نور غیر مستقیم خیلی کمی دریافت کند مانند یک پنجره غربی یا شرقی.
هرچند وقت یک بار با یک اسپری به گلدان آب بپاشید تا رطوبت خاک حفظ شود.
بعد از حدود چهار الی هشت هفته باید اولین نشانه‌های جوانه زدن بذرها مشاهده شود. در این زمان می‌توانید برای چهار روز پلاستیک را به مدت یک ساعت از گلدان جدا کنید و تا گیاه کم کم آماده جدا شدن کامل از فضای داخل پلاستیک شود.
پس از اینکه اولین نشانه برگ‌ها بر روی نهال ظاهر شد باید هر گیاه را در گلدان جدا بکارید.

ریزش برگ ها

ریزش و افتادگی شاخه‌ها، برگ‌ها یا حتی نوک آنها اتفاقی رایج در نگهداری از کاج مطبق به شمار می‌رود؛ حتی اگر شرایط محیطی کاملا برای رشد آنها ایده‌آل باشد.
با رشد کاج، ممکن است تعدادی از برگ‌ها و یا حتی تمامی شاخه‌های بخش پایینی آن ریخته و از گیاه جدا شوند. این نوع از ریزش طبیعی است و نباید بابت آن نگران شوید. اما اگر برگ‌های خشک و قهوه‌ای در نقاط مختلف کاج ظاهر شد، حتما باید موضوع را بررسی کنید.
ریزش گسترده برگ‌های کاج مطبق، عموما به علت نامناسب بودن شرایط محیطی رخ می‌دهد.
پایین بودن میزان رطوبت، کوددهی و آبیاری نامناسب ازمهم‌ترین فاکتورها هستند. این گیاه، گیاهی گرمسیری است؛ در مناطق پرباران رشد کرده و به بالا بودن میزان رطوبت عادت دارد. خوشبختانه می‌توانید تا حد زیادی این شرایط در محیط داخلی خانه نیز فراهم کنید، اگرچه به کمی زحمت نیاز دارد. در کل به خاطر داشته باشید که کاج مطبق، نیاز به رسیدگی و توجه مداوم دارد.

درمان ریزش برگ‌ها:
این مشکل، تنها با اصلاح شرایط نگهداری مانند آبیاری، کوددهی و رطوبت برطرف می‌شود.

آبیاری:

هنگام بررسی کردن این سه فاکتور اساسی، ابتدا باید به سراغ آب بروید. الگوی آبیاری خود را مرور کنید:
آیا گیاه را به صورت مداوم آبیاری می‌کنید، اما هر بار آب کمی به آن می‌دهید؟
آیا زیر گلدانی کاج شما همیشه خیس است؟
هردوی این موارد می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود.
قبل از آبیاری کاج مطبق، میزان رطوبت خاک را به وسیله انگشت خود بسنجید. آن را حدود 3 سانتی متر در خاک فرو کنید اگر خشک بود، باید گیاه را آبیاری کنید. آب دهی به گیاه باید به خوبی انجام بگیرد، یعنی آنقدر به آن آب بدهید که میزان اضافی از حفرات زه کشی موجود در زیر گلدان خارج شوند.
هرگز اجازه ندهید خاک دائما خیس بماند، زیرا سبب پوسیدگی و فاسد شدن ریشه خواهد شد. همیشه آب زیر گلدانی را بلافاصله پس از آبیاری خالی کنید و یا گیاه را در سینک آبیاری کنید.
آبیاری در دفعات زیاد اما مقدار کم، نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای گیاه باشد. آب باید تمام خاک را در بر بگیرد تا ریشه بتواند به آن دسترسی پیدا کند. اگر آب تنها به لایه‌های رویی خاک برسد، گیاه تشنه باقی خواهد ماند. بهترین روش این است که دفعات آبیاری را کم، اما مقدار آن را افزایش دهید.

رطوبت:

حتی اگر آبیاری به شکل صحیح صورت بگیرد، ممکن است ریزش برگ‌های کاج به علت مناسب نبودن میزان رطوبت محیط رخ دهد.
کاج مطبق باید در محیطی با رطوبت 50 درصد زندگی کند، عددی که به راحتی در منازل مسکونی به دست نخواهد آمد. اگر با دستگاه‌های مخصوص میزان رطوبت خانه خود را بسنجید، احتمالا با عددی حدود 20 درصد روبرو خواهید شد؛ بخصوص در فصول سرما.
اگر کاج را در اتاقی نورانی قرار داده‌اید، می‌توانید با کمک دستگاه‌های مرطوب کننده هوا نیاز آن را برطرف کنید. روش دیگر، قرار دادن یک سینی پر از آب و سنگریزه در زیر گلدان است. اضافه کردن سنگ‌های درشت به این سینی، از تماس مستقیم گلدان با آب جلوگیری کرده و مانع از فاسد شدن ریشه خواهد شد. اگر این روش جواب نداد، باید مکان گلدان را تغییر دهید.

کوددهی:

یکی از مشکلاتی که کمتر در مورد کاج مطبق شایع است، کمبود کوددهی است. گیاهان مسن‌تر باید هر 4-3 ماه یکبار کود دریافت کنند؛ اما گیاهان جوان و یا تازه کاشته شده می‌توانند حدود 6-4 ماه برای دریافت کود منتظر بمانند. بهتر است هر 4-3 سال یکبار گلدان و خاک کاج مطبق را تعویض کنید، این کار به رشد آن بسیار کمک خواهد کرد.

علت زرد یا قهوه‌ای شدن برگ‌ها

علت زرد شدن برگ های کاج مطبق میتواند کمبود مواد مغذی خاک باشد مخصوصا کمبود آهن، که میتوان مشکل را با کود کامل مخصوص گیاهان آپارتمانی رفع کرد.
و همچنین زرد شدن برگ‌ها می‌تواند نشانه‌ای از خشکی یا خیسی بیش از حد خاک باشد که باید الگوی آبیاری را تغییر داد.

هنگامی که شاهد زرد شدن یا ظهور لکه‌های قهوه‌ای رنگ در سطح برگ‌های این کاج بودید، در اولین قدم باید نحوه نگهداری خود را بررسی کنید. این نوع درخت‌ها می‌توانند برای مدت طولانی هم در خانه و هم در محیط خارجی زندگی کنند، اما برای این امر به شرایط محیطی بسیار ویژه‌ای نیاز دارند.
هر درختی دارای یک بازه مشخصی برای تحمل گرما و سرماست، بازه‌ای که همواره ترجیح می‌دهد که در همان زندگی کند. حال اگر در دمایی خارج از حد تحمل خود قرار بگیرد، رشد خوبی نخواهد داشت. اگر متوجه شدید برگ‌های کاج مطبق در حال زرد شدن هستند، اولین مشکل احتمالی نامناسب بودن دما خواهد بود.

دما:

تمام انواع کاج مطبق نسبت به سرما و یخبندان حساس هستند. اگر دما به کمتر از دمای یخ زدگی برسد، شاخه‌های آن زرد شده و حتی دچار مرگ خواهند شد.
هوای بسیار گرم نیز باعث زرد شدن و یا ظهور لکه‌های قهوه‌ای در سطح برگ‌های این گیاه خواهد شد. اگر کاج گلدانی را در خارج از خانه قرار داده‌اید، در دماهای بسیار بالای تابستان باید شاهد لکه‌های قهوه‌ای رنگ باشید.

نور خورشید:

دما، تنها عامل مهم زرد/ قهوه‌ای شدن برگ‌های این گیاه نیست. میزان، شدت و نوع نور خورشید نیز بسیار مهم و تاثیرگذار است.
کاج مطبق به مقدار زیادی از نور نیاز دارد، اما از نور مستقیم فراری است. یک کاج با برگ‌های زرد، به احتمال قوی یا از نور بسیار زیاد خورشید رنج می‌برد و یا از تابش بسیار کم آن!
در این شرایط گلدان را به محلی منتقل کنید که ضمن دریافت میزان بالای نور خورشید، از اشعه‌های مستقیم آن در امان بماند. در تابستان، بهتر است کاج مطبق را به خارج از خانه برده و در زیر یک درخت بلند قرار دهید.

آبیاری:

آبیاری برای کاج مطبق بسیار مهم است؛ بخصوص هنگام گرم بودن هوا.
در فصل زمستان، باید میزان آبیاری را کاهش دهید؛ اما اگر در این ایام شاهد قهوه‌ای شدن برگ‌ها بودید باید کمی بیشتر به گیاه آب بدهید. رطوبت نیز برای کاج مطبق اهمیت دارد.

پوسیدن ساقه

مهمترین بیماری‌ای کاج مطبق در گلدان با آن مواجه می‌شود، گندیدن ساقه است. در این حالت گیاه از پایین شروع به تغییر رنگ به سمت قهوه ای می کند و به سمت بالا حرکت میکند در صورت گسترش این مشکل گیاه خواهد مرد.
مهمترین دلیل برای این مشکل، خیس بودن بیش از حد خاک است و باید الگوی آب دادن را عوض کرد.

آفات

آفت‌هایی زیادی وجود ندارند که به این گیاه حمله کنند و تقریبا نباید نگرانی خاصی برای آن داشته باشیم.

زغالک

یک کاج مطبق با برگ‌های زرد رنگ، احتمالا دچار یک بیماری قارچی پیشرفته به نام زغالک شده است. اگر ابتدا لکه‌هایی را بر سطح برگ‌های مختلف دیدید و پس از مدتی تمام بخش‌های شاخه‌ها نیز زرد/ قهوه‌ای شدند؛ زغالک مشکل گیاه شماست.
در اغلب اوقات، اصلی‌ترین مشکل این است که برگ‌های گیاه را بیش از حد مرطوب نگه می‌دارید. این رطوبت اضافی زمینه ساز تکثیر قارچ‌ها شده و در نهایت برگ‌ها بیمار و قهوه‌ای خواهند شد. برای درمان، باید آبیاری از بالا را متوقف کرده و برگ‌ها را خیس نکنید. اجازه دهید برگ‌ها کاملا خشک شوند. می‌توانید اسپری ضدقارچ نیز به تمام بخش‌های گیاه اسپری کنید.
اگر برگ‌های گیاه زرد شده و به هیره (مایت) مبتلا بود، باید رطوبت را افزایش دهید. هیره، حشره‌ای است که در داخل برگ‌ها پنهان می‌شود. برای تشخیص حضور آنها، می‌توانید یک کاغذ در زیر درخت قرار داده و سپس درخت را به خوبی تکان دهید. آنها بر روی کاغذ خواهند ریخت. اگر با افزایش رطوبت نتوانستید از شر این آفت خلاص شوید، از اسپری کردن آب و صابون یا اسپری حشره کش کمک بگیرید.

ریشک بال

این موجودات کوچک حدود یک میلی‌متر اندازه دارند که اگر دقت کنید بر روی گیاه خواهید دید.
این موجودات کوچک قدرت پرواز کمی دارند اما می‌توانند فاصله‌های طولانی را با پریدن طی کنند و در طول زمستان از شیره گیاه شما بنوشند.

شپشک آردی

چیزی که شما از این آفت می‌بینید گردی سفید است که در پایین کاج مطبق یا بر روی برگ‌های آن وجود دارد.
برای از بین بردن این آفت باید از آفت‌کشی مناسب که به گیاه شما آسیب نمی‌زند استفاده کنید.

سوالات متداول کاج مطبق

چرا کاج مطبق انحراف پیدا کرده و کج می‌شود؟

کوچک بودن بیش از اندازه گلدان، سبب بروز این مشکل می‌شود. بزرگ‌تر بودن اندازه گیاه در مقایسه با گلدان، باعث می‌شود تا وزن گیاه به طور مساوی تقسیم نشده و گیاه دچار خمیدگی شود. در این شرایط، یک گلدان بزرگ‌تر (و در نتیجه یک سیستم ریشه‌ای مستحکم‌تر و وسیع‌تر)، می‌تواند این نابرابری را جبران کند.

اگر می‌خواهید گلدان کاج مطبق را تعویض کنید، دقت کنید که گلدانی تنها در یک سایز بزرگ‌تر انتخاب کنید. (20 سانتی به 25 سانتی، 25 سانتی به 30 سانتی و …) حتی ممکن است گلدان یک سایز بزرگ‌تر، هنوز برای گیاه کافی نباشد.
اما اگر برای مثال گیاه را از گلدان 20 سانتی مستقیما به 30 سانتی منتقل کنید، یک خندقی از خاک در اطراف ریشه ایجاد خواهید کرد. زیرا ریشه هنوز به اندازه کافی گسترش نیافته و در خاک پخش نشده است. در این صورت آب در خاک باقی می‌ماند و گیاه نمی‌تواند آن را جذب کند. در واقع گیاه باید ریشه‌های جدید خود را در نقاط مختلف خاک بگستراند تا قادر باشد از آب و منابع معدنی آن استفاده کند. اگر بیش از حد اندازه گلدان را بزرگ کنید، خندق خیسی خواهید داشت که در نهایت سبب پوسیدن ریشه خواهد شد. پس اگر گلدان کاج شما بسیار کوچک است، آرام آرام عمل کرده و طبق دستور بالا عمل کنید.

آیا جنبه زینتی کاج مطبق، تنها به زمستان و ایام کریسمس محدود می‌شود؟

کریسمس تنها بازه‌ای از سال نیست که باید به سراغ کاج مطبق بروید. در واقع این درخت چهارفصل است و در هر زمان، می‌تواند بستر مناسبی برای هنرنمایی شما و سایر اعضای خانواده باشد:

بهار:

برای گرامی داشت بهار و ایام نوروز، می‌توانید از وسایل تزئینی سبک وزن و مناسب این فصل استفاده کنید. مانند پرنده‌های کوچک پلاستیکی.
گلدان را با یک رومیزی یا پارچه لینن سفید بپوشانید و تخم مرغ‌های رنگی، آشیانه پرنده، خرگوش پلاستیکی و … روی آن قرار دهید.
حتی می‌توانید هفت سین خود را نیز روی همین پارچه بچینید! یک کارت زیبا درست کنید و روی آن پیام‌های زیبایی در وصف بهار، سال نو و خوش آمدگویی بنویسید. سپس این کارت را بر روی شاخه‌های کاج قرار دهید تا احساس مثبتی به میهمانان شما هدیه کند.

تابستان:

پایان سال تحصیلی را با کمک یک کاج زیبا جشن بگیرید! تابستان فصل رنگ‌های شاد و انرژی بخش است. می‌توانید گلدان کاج را در یک سطل قرمز براق قرار داده و حال و هوای درخشانی را به خانه ببخشید. راه دیگر، درست کردن پرچم‌های کاغذی کوچک است. آنها را در رنگ‌های گوناگون بسازید و در بین شاخه‌های کاج تعبیه کنید.

پاییز:

در پاییز، جلوه‌ای گرم و چوبی با کاج بسازید. می‌توانید گلدان آن را با رنگ‌های گرم مانند نارنجی و قرمز رنگ کنید. تعدادی میوه درخت کاج نیز در داخل گلدان قرار دهید. اگر تعدادی کدو تنبل کوچک دارید، آنها را نیز برای همراهی با کاج تزئین کنید؛ زیرا که هالووین انتظار شما را می‌کشد!

زمستان:

این کریسمس، به جای گذاشتن هدیه‌های خود در زیر درخت؛ چرا کاج مطبق را با آنها تزئین نکنید؟ برای مثال می‌توانید گوشواره‌های مختلفی را به کاج آویزان کنید تا میهمانان به سلیقه خود، هدیه‌شان را انتخاب کنند. جواهرات سبک، بهترین گزینه برای این نوع دکوراسیون هستند. ریسه‌های اکلیلی نقره‌ای و طلایی را نیز در بین شاخه‌ها آویزان کنید. فراموش نکنید که کاج نباید در نزدیکی شومینه و منبع گرما قرار بگیرد. آویزان کردن چراغ‌های تزئینی به این درخت، به شرط گرم نشدن، پیشنهاد خوبی است.

کدام نقطه از منزل برای قرار دادن کاج مطبق مناسب‌تر است؟

برای انتخاب مکانی مناسب برای کاج مطبق، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

1- گیاه را از دستگاه‌های گرمایشی/ سرمایشی دور نگه دارید.
تمام انواع دستگاه‌های حرارتی و سرمایشی، می‌توانند سبب ریزش برگ‌های این گیاه شوند. پس مکانی را برای او انتخاب کنید که ضمن دوری از این منابع، در مسیر باد نیز نباشد. بنابراین قرار گیری در کنار در و پنجره‌ای که مدام باز و بسته می‌شود برای کاج مناسب نیست.

2- از تغییر مداوم مکان کاج خودداری کنید
سیستم ریشه‌ای کاج مطبق، بسیار حساس و ظریف است و می‌تواند در اثر جابه‌جایی، به راحتی دچار آسیب و مشکل شود. تا زمانی که واقعا مجبور به تغییر مکان کاج نشدید، این کار را انجام ندهید. به محض اینکه مکان مناسبی برای او یافتید، تا زمان ممکن او را در همان مکان قرار دهید.

• اگر راهی جز تغییر مکان کاج نداشتید، این کار را با دقت انجام دهید. هر بار، مسافت کمی را لحاظ کنید
• مکانی را برای او انتخاب کنید که تصادفا تکان نخورد، در حین رفت و آمد ضربه‌ای نبیند و هیچگونه تماسی با او صورت نگیرد.

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش نگهداری کاج مطبق لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره اینترنتی گل و گیاه گُل‌سِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات گل و گیاه در منزل گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.