آشنایی بیشتر و روش نگهداری از چمن علفی یا گیاه جگن
جگن یا چمن علفی یکی از انواع چمنهاست و جز گیاهان سرسخت، با نگهداری آسان و به مراقبت کم بهشمار میرود. جگن گونههای مختلفی دارد که هر کدام زیباییهای خاص خود را داشته و زیبایی و شادابی را به باغچه شما هدیه میدهند. اگر بهتازگی قصد خرید گل و گیاه برای باغچه خود دارید، پس با این مطلب از گُلسِتان و روش نگهداری از گیاه جگن یا چمن علفی و آشنایی بیشتر با آن همراه باشید.
فهرست مطالب:
- مشخصات کلی
- مقدمهای بر چمن علفی یا گیاه جگن
- روش نگهداری از چمن علفی یا گیاه جگن
- سوالات متداول شما درباره چمن علفی
مشخصات کلی
- نام علمی: carex
- خانواده: گندمسانان
- نامهای مرسوم: جگن، چمن علفی، زنبق زرد، کارکس

مقدمهای بر چمن علفی یا گیاه جگن
جگن گیاهی علفی از خانواده گندم سانان است که انواع مختلفی از آن وجود دارد. برخی از انواع این گیاه و وحشی و برخی دیگر هیبریدی و ترکیب شده با گیاهان دیگرهستند. این گیاه معمولا در مناطق مرطوب و باتلاقی رشد میکند، اما انواع دیگری از آن نیز وجود دارد که میتواند در مناطق خشک رشد میکند.
جگن چه بهصورت طبیعی و در حیات وحش رشد کند، چه بهصورت هیبریدی و تزئینی پرورش داده شود، دانههایی میدهد که توسط پرندهها قابل مصرف است. همچنین برگهای آن نیز برای ساخت آشیانه و لانه توسط حیوانات مصرف میشود.
جگن مانند بیشتر علفها برگهایی بلند و نارک دارد و میتواند از طریق بذر و تقسیم ریزوم تکثیر شود. این گیاه در رنگها و اندارههای مختلفی رشد میکند و گیاهی همیشه سبز است که معمولا در فصلهای خنکتر رشد و در فصلهای گرمتر به استراحت میرود. سرعت رشد جگن متوسط است و میتواند طی چند سال به نهایت اندازه خود یعنی حدود سی الی 40 سانتیمتر برسد.
مطلب پیشنهادی: آموزش جامع کاشت، پرورش و تکثیر گل رز در باغچه و گلدان
روش نگهداری از چمن علفی یا گیاه جگن
همانطور که در مقدمه نیز اشاره کردیم جگن گیاهی است که نیاز به مراقبت کمی دارد، پس روش نگهداری آن آسان است و کار چندان سختی پیش روی شما نیست. این گیاه به ندرت کود نیاز دارد، بهراحتی قابل جابهجایی است و سرعت رشد زیادی دارد. حتی میتوانید این گیاه را بهعنوان یک پوشش چمنی در باغچه یا حیاط خود نیز استفاده کنید.
جگنها برخلاف چمنهای معمولی نیاز کمتری به مراقبت و تغذیه با نیتروژن دارند، همچنین احتمال تبدیل آنها به علف هرز بسیار کمتر است. برای مراقبت از چمن علفی لازم است به فاکتورهای زیر توجه داشته باشید تا گیاه شما همیشه زیبا و سرزنده باشد.
نور مورد نیاز چمن علفی
در روش نگهداری از چمن علفی باید به این نکته توجه داشته باشید گیاه جگن میتواند در محیطی نورگیر که گاهی سایه نیز باشد بهخوبی رشد کند، اما نور بسیار شدید و مستقیم میتواند باعث بیرنگ شدن برگهای گیاه شود. پس بهتر است این گیاه را در جایی قرار دهید که بخشی از روز را در نور کامل و بخشی دیگر را در سایه باشد.
خاک
هر خاک استاندارد که کمی مرطوب باشد برای این گیاه جگن مناسب است، بهشرطی که زهکشی خوبی داشته باشد و آب را بهخوبی تخلیه کند. خاک این گیاه میتواند گچی، رسی، لوم یا شنی باشد و وسواس خاصی نسبت به سطح pH خاک ندارد. تنها چیزی که میتواند این گیاه را آزار دهد یک خاک خشک است. پس حتما در نگهداری از چمن علفی به این نکته توجه داشته و از خشک شدن خاک آن جلوگیری کنید.
آب مورد نیاز چمن علفی
چمن علفی زمانی به آبیاری مجدد نیاز دارد که سطح بالایی خاک خشک شده باشد. زمانی که این اتفاق افتاد باید آبیاری مجدد انجام شود و این آبیاری تا حدی باشد که تمام قسمتهای خاک خیس شود تا تمام ریشه بتواند آب مورد نیاز را جذب کند. اگر گیاه شما در محیطی گرم با نور زیاد قرار دارد میتوانید ماهی سه بار آنرا آبیاری کنید و اگر گیاه شما بیشتر در سایه است ماهی یک یا دو بار آبیاری برای آن کافی است.
سالم بودن ریشههای این گیاه در گرو رسیدن آب کافی به آن است. آبیاری بیشازحد یا خشکی بیش از حد خاک هر دو میتوانند به این گیاه آسیب برسانند.


دما و رطوبت
اگر در منطقهای زندگی میکنید که هوای بسیار سردی وجود دارد بهتر است سطح خاک چمن علفی را با مالچ بپوشانید تا از ریشههای گیاه در برابر بادهای بسیار سرد محافظت شود. میتوانید برای تامین رطوبت این گیاه از طریق اسپری آب اقدام کرده و با اسپری کردن آب میزان رطوبت را در اطراف گیاه افزایش دهید.
برای مطالعه بیشتر در مورد تامین رطوبت گیاهان پیشنهاد میکنیم روش های افزایش رطوبت گیاهان آپارتمانی را در وبلاگ گُلسِتان مطالعه کنید.
هرس کردن
جگن در مجموع نیازی به هرس کردن ندارد و میتواند رشد طبیعی خود را بدون کمک انجام دهد، اما هرس کردن برگهای این گیاه در اواخر زمستان و اوایل بهار باعث میشود که این گیاه بتواند در اواسط بهار برگهای جدید و تازهای بدهد. این کار برای شکل دادن به گیاه انجام میشود و جز نیازهای اساسی برای مراقبت از آن نیست.


کوددهی
جگن نیاز خاصی به کوددهی ندارد اما اگر احساس کردید منابع غذایی درون خاک گیاه تمام شده است یا دوست دارید گیاه شما سریعتر و قویتر رشد کند میتوانید به آن کود بدهید. برای کوددهی به این گیاه میتوانید در اوایل تابستان اقدام کنید و آن را با کودی که نیتروژن بیشتری دارد تغذیه کنید. اگر قصد دارید خودتان در خانه کود درست کنید، پیشنهاد میکنیم روش تهیه کود برای گل و گیاه را در وبلاگ گُلسِتان مطالعه کنید.
سمی بودن یا نبودن چمن علفی
طبق مطالعات انجام شده چمن علفی یا جگن گیاهی سمی نیست و نمیتواند به حیوانات یا انسانها آسیب برساند.
گلدهی
جگن گلهایی خوشهای میدهد. این گلها بسیار کوچک هستند و بهصورت خوشهای در کنار یکدیگر و روی ساقه قرار میگیرند. گلهای جگن معمولا از اواسط بهار تا اواخر بهار شروع به شکفتن و رویش میکنند. اکثر گونههای جگن هرمافرودیت هستند؛ یعنی هر گل هم نر است و هم ماده اما تعداد کمی از آنها نیز اندامهای نرینگی و مادینگی جداگانه دارند.
تکثیر گیاه جگن
گیاه جگن را میتوان از طریق تقسیم تکثیر کرد؛ بهاینشکل که هر 2-3 سال یک بار میانه گیاه رشد خود را متوقف میکند و دیگر برگ جدیدی تولید نمیکند و از کنارهها رشد میکند. در چنین شرایطی شما میتوانید گیاه خود را از خاک بیرون بیاورید و آن را به دو قسمت تقسیم کنید تا هر قسمت بتواند به تنهایی مجددا رشد کند. فقط یادتان باشد این کار را باید در فصل بهار انجام دهید.
ناگفته نماند چمن علفی را میتوان از طریق بذر نیز پرورش داد. این روش صبر و حوصله بیشتری نیاز دارد و رشد این گیاه از طریق بذر و رسیدن آن به اندازهای معقول ممکن است چند ماه طول بکشد.


آفات و بیماریهای گیاه چمن علفی
چمن علفی گیاهی است که معمولا دچار بیماری یا آفت خاصی نمیشود، اما در صورت خشک بودن یا خیس بودن بیش از حد خاک، ریشههای آن آسیب میبیند و ممکن است دچار بیماریهای قارچی یا پوسیدگی شود.
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد گیاه جگن یا چمن علفی لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، میتوانید سوالات خود را از طریق ارتباط با کلینیک گل و گیاه گُلسِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاهپزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی میکنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات گل و گیاه در منزل گُلسِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.
سوالات متداول شما درباره چمن علفی
این گیاه را میتوان در کنار آبگیرها و در مکانی کاشت که زمین مرطوب وجود داشته باشد. جگن گیاهی است که از زمین مرطوب لذت میبرد و بهترین عملکرد خود را در این مکانها نشان میدهد
دو دلیل عمده این مساله وجود دارد. یکی بادهای بیش از حد سرد که میتواند باعث تغییر رنگ در این گیاه شود و در صورتی که به آن توجه نشود گیاه به سمت مرگ پیش میرود.
دلیل دوم آبدهی بیش از حد است که میتواند باعث ایجاد بیماریهای قارچی شود و برگهای گیاه را زرد، قهوهای یا حتی نارنجی کند.
این گیاه نیاز به نوری کامل دارد اما نباید در تمام روز در نور باشد و بهتر است در محلی قرار گیرد که ساعاتی از روز را سایه قرار بگیرد. نور بیش از حد میتواند باعث بیرنگ شدن برگهای گیاه شود
این مساله پروسه طبیعی زندگی گیاه است. پس از مدتی رشد در مرکز گیاه متوقف میشود و جگن فقط از کنارهها شروع به گسترش میکند. این زمان بهترین موقع برای تکثیر گیاه است و شما میتوانید گیاه را خاک خارج کرده و آن را به گیاهان کوچکتری تقسیم کنید که هر کدام ریشه و ریزومهای خودش را داشته باشد و به صورت مستقل کاشته شوند.
خیر. چمن علفی برای حیوانات خطرناک نیست و ماده سمی در آن وجود ندارد. هرچند بلعیدن زیاد این گیاه ممکن است باعث ایجاد دلدرد با اشکال در دستگاه گوارشی شود.
این گیاه یک گیاه مهاجم نیست. یعنی این گیاه رشد و گسترش غیر معمول و ناخواستهای ندارد و میتوان به راحتی آنرا کنترل کرد