راهنمای نگهداری از درخت زیبای لیمو در خانه

زمان مطالعه: 11 دقیقه

برای افراد ساکن در مناطق گرمسیر، داشتن لیموهای خانگی و تازه چیده شده اتفاق عجیبی نیست، اما اگر در منطقه‌ای سردسیر زندگی می‌کنید یا به علت کم بودن فضای کافی برای کاشت درخت، نمی‌توانید از یک درخت لیموی زیبا نگهداری کنید؛ ناامید نباشید! کاشت درختچه‌های لیمو در گلدان، یکی از بهترین روش‌ها برای داشتن لیموهای خوش‌طعم است. البته که علاوه بر لیمو، می‌توانید انواع دیگری از مرکبات را نیز در گلدان کاشته و پروش بدهید. خلاصه به‌لطف گلدان‌های زیبا، دیگر کمبود فضا و نداشتن باغچه مانعی برایتان نخواهد بود! اگر قصد نگهداری از درخت لیمو درخانه را داشته، اما روش نگهداری درخت لیمو را نمی‌دانید، در ادامه با این مطلب از فروشگاه گل و گیاه اینترنتی تهران یعنی گُل‌سِتان همراه شده و ادامه مطلب را از دست ندهید.

فهرست مطالب:

• مشخصات کلی درخت لیمو
• نکته‌ای درباره نگهداری از درخت لیمو
• مقدمه‌ای بر درخت لیمو
• روش نگهداری از درخت لیمو گلدانی
• آفات و بیماری‌های رایج در طول نگهداری از درخت لیمو

مشخصات کلی درخت لیمو

• نام علمی: Citrus limon
• نام رایج: درخت لیمو
• نوع گیاه: برگ پهن همیشه سبز
• نیاز نوری: نور کامل خورشید
• نوع خاک: خاک غنی و بارور- دارای زه کشی عالی
• Ph خاک: کمی اسیدی و دارای مقادیر بسیار کمی از نمک‌های حلال
• زمان گلدهی: بهار
• رنگ گل: سفید
• بومی منطقه: آسیا
• سمی بودن: برای سگ‌ها و گربه‌ها مقداری سمی است.

نکته‌ای درباره نگهداری از درخت لیمو

در نظر داشته باشید که لیموی گلدانی به‌اندازه درخت لیمو رشد نخواهد کرد. ازاین‌رو نباید انتظار رشد زیاد و دادن میوه‌های فراوان را از آن داشته باشید. بین‌گونه‌های مختلف لیمو گونه کوتوله درخت لیمو، بهترین انتخاب برای کاشت در گلدان خواهد بود. البته انواع دیگر هم برای کاشت در گلدان مناسب‌اند که شامل موارد زیر می‌شود:

بیشتر مطالعه کنید: آشنایی با 10 تا از زیباترین گونه‌ها از انواع گل آهار

• Meyer dwarf
• Lisbon
• Ponderosa dwarf

مقدمه‌ای بر درخت لیمو

درخت لیمو با شکوفه‌ها و عطر شیرینش، هر رهگذری را مست می‌کند. البته که برگ‌های درخشان و براق لیمو را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. برای داشتن این همه زیبایی و طراوت کافی است یک گلدان لیمو تهیه کنید تا در تمام طول سال، از ظاهر و میوه‌های آن شگفت‌زده شوید.

لیمو، بومی آسیاست! البته ریشه اصلی آن نامشخص است؛ شاید این نعمت خوش طعم برخاسته از منطقه پنجاب پاکستان و هند است یا شاید هم به مناطق شرقی هیمالیا در جنوب چین و شمال میانمار تعلق دارد. مردم چین، حدود 500 سال قبل از میلاد این میوه را می‌شناختند و طبق شواهد، حدود 1000 الی 1200 سال پس از میلاد مسیح آن را به اروپا معرفی کردند. در داستان‌ها می‌خوانیم که کاپیتان کوک در سال 1788، لیمو را به استرالیا برده است! به هر حال ما عاشق آن هستیم و امروز می‌خواهیم آن را به داخل خانه‌هایمان نیز ببریم.

روش نگهداری از درخت لیمو گلدانی

فارغ از اینکه چقدر به لیموی گلدانی خود توجه می‌کنید، عموما کاشتن گیاه در گلدان به حساسیت بیشتری نیاز دارد. بنابراین، باید به خوبی از گیاه نگهداری کرده و تغییرات آن را زیر نظر داشته باشید.

آبیاری

در طول نگهداری از درخت لیمو درنظر داشته باشید که لیموی گلدانی در مقایسه با لیموی کاشته شده در خاک، خیلی سریع‌تر خشک می‌شود و در فصل تابستان، آبیاری مداوم برای آن بسیار حیاتی است. البته آبیاری مداوم به‌معنای غرقاب کردن خاک نیست و منظور از آن آبیاری به‌موقع است. ضمن اینکه می‌توانید با فرا رسیدن فصل زمستان، میزان آبیاری را نیز کاهش دهید.

برای آبیاری درخت لیمو هر زمان که خاک خشک بود، به لیمو آب بدهید. بهتر است رطوبت 5 سانتی‌متر رویی خاک را با کمک انگشت خود چک کنید و سپس گیاه را آبیاری کنید. هرگز اجازه ندهید که گلدان کاملا خشک شود. مواظب باشید که گیاه را غرقاب نکنید؛ آب نباید از بالای گلدان بیرون بریزد. لیمو را دور از هرگونه دستگاه سرمایشی/ گرمایشی قرار دهید؛ زیرا این دستگاه‌ها خاک گیاه را سریع‌تر خشک می‌کنند. در طول فصول رشد، می‌توانید هر چند وقت یکبار به گیاه کود مخصوص مرکبات اضافه کنید، این کار میوه‌دهی گیاه را تقویت می‌کند. فراموش نکنید که کود هرگز نباید روی خاکی خشک ریخته شود. چراکه باعث سوختگی ریشه خواهد شد. پس برای جلوگیری از سوختن ریشه، ابتدا گیاه را به‌خوبی آبیاری کرده و سپس به سراغ کودها بروید. می‌توانید کود را در آب حل کرده و آن را ضمن آبیاری نیز به گیاه اضافه کنید.

نور مورد نیاز برای نگهداری از درخت لیمو

جهت افزایش حداکثری میزان رشد و تبدیل شکوفه‌های لیمو به میوه، گیاه آپارتمانی شما باید نور خورشید را روزانه حداقل به مقدار 8 ساعت دریافت کند. هر چه میزان نور دریافتی بیشتر باشد، نتیجه نیز بهتر خواهد بود. می‌توانید از لامپ‌های کمکی هم استفاده کرده و نیازهای نوری لیمو را به‌خوبی برآورده کنید.

برای تامین مورد نیاز درخت لیمو بهتر است گلدان لیمو را در نزدیکی یک پنجره نورگیر جنوبی یا جنوب شرقی قرار دهید. فراموش نکنید که نور طبیعی در تمام طول سال با توجه به فصل تغییر کرده و باطبیعت گیاهان هماهنگ است. پس بدون نگرانی به خورشید اعتماد کنید.

خاک مناسب برای نگهداری از درخت لیمو

خاک مناسب برای نگهداری از درخت لیمو خاک گلدان مخصوص نخل‌ها یا مرکبات مناسب است. این نوع خاک قادر است تا ضمن حفظ رطوبت کافی، از غرقاب شدن ریشه گیاه جلوگیری کند. بنابراین ریشه بیش‌ازحد خیس یا خشک نخواهد شد.

کوددهی

کوددهی به درخت لیمو در طول نگهداری از آن رمز داشتن لیمویی سالم است. یک کود 5-5-10 مخصوص مرکبات می‌تواند انتخابی مناسب جهت کوددهی به درخت لیمو شما باشد. ضمن اینکه هرچه درختچه لیمو بیشتر رشد کند، نیاز آن به کود نیز افزایش خواهد یافت. درنتیجه بهتر است طبق دستورالعمل ذکر شده روی بسته‌بندی کود عمل کرده و مقدار صحیح را با توجه به اندازه گیاه و گلدان آن برآورد کنید.

در مورد سیکل کوددهی به درخت لیمو درنظر داشته باشید که هر 4-3 ماه یکبار کوددهی کافی خواهد بود. در فصل پاییز و زمستان نیز، این مقدار را کاهش دهید. فراموش نکنید که کود باید هنگام مرطوب بودن خاک به آن افزوده شود تا به ریشه آسیبی وارد نشده و دچار سوختگی نشود.

دما و رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از درخت لیمو

بهترین دما برای درخت لیموی گلدانی، حوالی 18 درجه سانتی‌گراد است. خوشبختانه چنین دمایی در اغلب منازل برقرار است و نیازی به برقرار شرایط دمایی ویژه برای نگهداری از درخت لیمو نیست. نکته‌ای که در نگهداری از درخت لیمو باید درنظر داشته باشید این است که لیمو نمی‌تواند دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی را تحمل کند، بنابراین آن را دور از کولر و شومینه و … قرار دهید.

در طول ماه‌های گرم سال، می‌توانید لیمو را به خارج از خانه منتقل کنید. در فصل بهار، پس از سپری شدن آخرین سرمای زمستانی، لیمو را به‌تدریج با محیط خارج از خانه آشنا کنید. در این حالت درخت شما نور بیشتری دریافت کرده و با تولید میوه‌های درخشان، از شما تشکر می‌کند! قبل از پاییزی شدن هوا نیز گیاه را به داخل خانه بیاورید. به‌طور کلی دراین‌باره دقت کنید که چنین تغییراتی باید به‌صورت تدریجی برای لیمو اتفاق بیافتد؛ یعنی باید آن را کم کم با نور و هوای بیرون خانه آشنا کنید، چراکه تغییر ناگهانی نور و دما منجر به شوک و ریزش لیموها خواهد شد.

از دما گذشته در مورد رطوبت باید بگوییم که لیمو، عاشق رطوبت است، بخصوص در روزهای گرم تابستانی! بنابراین حتما برای آن رطوبت کافی تامین کنید. اینکار را می‌توانید با کمک یک اسپری آب انجام داده و هر روز آن را مرطوب کنید یا اینکه گلدان را روی یک سینی حاوی آب و سنگریزه نیز قرار دهید تا رطوبت مورد نیاز آن تامین شود. فقط اگر از روش دوم استفاده می‌کنید باید دراین‌باره درنظر داشته باشید که سطح آب نباید از ارتفاع سنگریزه‌ها بالاتر باشد که آب با کف گلدان در تماس باشد، چراکه باعث نفوذ آب به خاک و پوسیدگی ریشه درخت لیمو خواهد شد.

اگر هم از هیچ یک از دو روش فوق برای تامین رطوبت مورد نیاز درخت لیمو خود استفاده نکردید، می‌توانید مطلب روش های موثر برای افزایش رطوبت گیاهان آپارتمانی را مطالعه کرده و به کمک یکی از روش‌های گفته شده در این مطلب رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از درخت لیمو خود را فراهم کنید.

به‌عنوان نکته آخر در مورد رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از درخت لیمو نیز درنظر داشته باشید که در پاییز و زمستان، هوا خشک می‌شود. پس بهتر است رطوبت هوای اطراف لیمو را کمی افزایش دهید.

هرس کردن

برای لیمو هرس کردن یک الزام نیست، اما پیشنهاد ما این است که هرس را در برنامه خود داشته باشید؛ چون لیموی گلدانی سریع رشد کرده و بیش‌ازحد بزرگ می‌شود. اغلب گونه‌های لیموی گلدانی فاقد تیغ هستند، اما بعید نیست که چند تیغ تیز برای زخمی کردن دست شما کمین کرده باشند! در نتیجه بهتر است هنگام هرس کردن لیمو، از یک دستکش ضخیم استفاده کنید.

برای هرس کردن درخت لیمو از یک قیچی تیز و تمیز کمک گرفته و تمامی جوانه‌‌ها را تا بیشتر یا کمتر از نصف طول خود کوتاه کنید. سطح خاک را نیز تمیز و خلوت نگه دارید. ساقه‌های پیر و مرده را از گیاه جدا کرده و داخل شاخه‌ها را نیز سبک کنید. این کار کمک می‌کند تا فشار کمتری به مرکز گیاه وارد شود. معمولا لازم است این کار را چندین بار در سال انجام دهید تا در نهایت، گیاهی زیبا و مرتب داشته باشید.

تعویض خاک و گلدان

لیموی گلدانی نمی‌تواند مثل درخت لیموی کاشته شده در باغچه، عناصر مورد نیاز خود را پیوسته از خاک دریافت کند. پس خاک و گلدان، تنها منابع آن برای تامین عناصر ضروری هستند. با این تفاسیر، تعویض خاک و گلدان در طول نگهداری از درخت لیمو اقدامی حیاتی برای آن به‌شمار می‌رود.

به‌این‌منظور هر 2 الی 3 سال یکبار، خاک لیمو را عوض کنید. خاک مخصوص مرکبات برای این گیاه عالی است، اما اگر نتوانستید این خاک را تهیه کنید، می‌توانید از همان خاک گلدان معمولی نیز استفاده کنید. وجود حفرات زهکشی متعدد در زیر گلدان بسیار مهم است، پس این موضوع را بررسی کنید و در صورت لزوم، با کمک دریل چند حفره جدید در آن ایجاد کنید. برای ایجاد زهکشی عالی نیز، ابتدا یک لایه کوچک از سنگریزه در زیر گلدان بریزید و خاک را روی آن اضافه کنید. همچنین همیشه چندسانتی متر رویی گلدان را برای آبیاری خالی بگذارید.

نکته بعدی، انتخاب صحیح گلدان است. اگر گیاه شما اندازه متوسطی دارد، سراغ گلدان‌های بسیار بزرگ نروید. این گلدان‌ها با جای دادن حجم اضافی خاک در خود، سبب می‌شوند تا گیاه نتواند آب را به درستی دریافت کرده و به سبب آن نتواند نیازهای خود را نیز به‌درستی ابراز کند. برای اغلب لیموهای جوان، گلدان 25 سانتی‌متری مناسب خواهد بود. در ادامه نگهداری نیز هرچه لیموی شما در طول سال‌ها رشد بیشتری کرد، از گلدان‌های بزرگ‌تری استفاده کنید.

موقع انتخاب گلدان باید درنظر داشته باشید درخت لیمو نسبت به جنس گلدان حساس نیست و می‌تواند در همه گلدان‌ها رشد خوبی داشته باشد. مثل سایر مرکبات، لیمو نیز به خنک بودن ریشه‌هایش علاقمند است. پس از انتخاب گلدانی به رنگ سیاه و سایر رنگ‌های تیره خودداری کنید. چنین رنگ‌هایی نور خورشید را جذب کرده و گیاه و ریشه‌هایش را بیش‌ازحد گرم می‌کنند.

در طول نگهداری از درخت لیمو استفاده از زیر گلدانی را فراموش نکنید. همچنین اگر می‌توانید درخت خود را در گلدان‌های متحرک بکارید، زیرا لیمو پس از گذشت مدتی بسیار سنگین شده و جابه‌جایی آن کمی دشوار خواهد بود.

مطلب مرتبط: چگونه و چه موقع گلدان و خاک گیاه را عوض کنیم؟

برداشت لیمو

موسم برداشت لیمو معمولا از آبان تا فروردین است. در این ایام، سرمای زمستانی رخ خواهد داد. ازاین‌رو بهترین راه برای اطمینان از داشتن لیموهایی سالم و خوش طعم، این است که درختچه خود را از یخ زدگی حفظ کرده و خاک آن را همواره مرطوب نگهدارید. در بعضی مناطق شکل‌گیری میوه لیمو از بهار آغاز شده و در طول زمستان بالغ می‌شود.

آفات و بیماری‌های رایج در طول نگهداری از درخت لیمو

معمولا آفات به لیموی آپارتمانی حمله نمی‌کنند، اما به‌هرحال گرمای تابستان و رطوبت برگ‌ها، همیشه مکان جذابی برای آفات خواهند بود! پس بعید نیست که گاهی شاهد حشرات ریزی در سطح گیاه خود باشید. شپشک، یکی از این آفات است. این حشره، کلنی‌های سفیدرنگی در سطح برگ ایجاد می‌کند. حشره دیگر شته است که سبب لوله‌ای شدن و ریزش برگ‌ها خواهد شد. بعد از شپشک و شته ریشک بال، از دیگر حشرات ناخوانده لیمو است. این حشره، لکه‌های سفید- نقره‌ای را در سطح برگ پدیدار می‌کند، اما در هر حالت، میوه لیمو هنوز قابل خوردن خواهد بود، حتی اگر ظاهر آن کمی تغییر کرده باشد.

اگر این آفات به درخت لیمو شما حمله کرد برای از بین بردن آن‌ها، می‌توانید از حشره کش‌ها یا ترکیب آب و صابون استفاده کرده و برگ‌ها را کاملا به این محلول‌ها آغشته کنید.

حرف آخر

در این مطلب سعی کردیم هر آنچه در مورد روش نگهداری درخت لیمو لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق ارتباط با اورژانس آنلاین گل و گیاه گُل‌سِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می‌توانید از خدمات ارزان باغبانی گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.