روش نگهداری ساکولنت غوره ای (Curio rowleyanus)

زمان مطالعه: 15 دقیقه

ساکولنت غوره‌ای که با نام‌های دانه تسبیحی یا رشته مرواریدی نیز شناخته می‌شود گیاهی اهل جنوب غربی آفریقا است. این گیاه ساقه‌هایی بلند با برگ‌هایی کروی دارد. در طبیعت، ساقه‌های گل غوره ای در بین صخره‌ها و گیاهان دیگر رشد می‌کند تا از نور مستقیم خورشید در امان باشد. این گیاه روی زمین می‌خزد و هر جا که با سطح زمین تماس پیدا کند ریشه‌های خود را گسترش می‌دهد.
اگر به ساکولنت و کاکتوس ها علاقه دارید پیشنهاد میکنیم انواع کاکتوس را بشناسید.
در ادامه با گُل سِتان همراه باشید تا روش نگهداری و تکثیر ساکولنت غوره ای را بخوانید.

فهرست مطالب این صفحه:

• مروری سریع بر ساکولنت غوره ای
• ساکولنت غوره‌ای چیست؟
• روش نگهداری ساکولنت غوره‌ای
• روش تکثیر ساکولنت غوره‌ای
• آفات و مشکلات

مروری سریع بر ساکولنت غوره ای

نام علمی: Curio rowleyanus
بومی: جنوب غربی آفریقا
خانواده: کاسنیان
نام‌های مرسوم: غوره‌ای، رشته مرواریدی و دانه تسبیحی

ساکولنت غوره ای (گل غوره ای) چیست؟

گیاه غوره ای همیشه سبز و چند ساله است و می‌تواند ساقه‌هایش را 60 الی 90 سانت گسترش دهد. در کنار برگ‌های کروی این گیاه حفره‌ای وجود دارد که این حفره نقش یک پنجره را بازی می‌کند تا نور را به داخل برگ‌ها هدایت کند و گیاه بتواند فتوسنتز مورد نیازش را انجام دهد. همچنین از هسته برگ در برابر گرما مواظبت می‌کند.
شکل مرواریدی برگ‌ها باعث می‌شود تا گیاه بتواند بیشترین میزان آب را در خود ذخیره کند و با کم کردن سطح خارجی، میزان تبخیر آب را کاهش دهد.
ساکولنت غوره‌ای در فصل تابستان گل‌های کوچک سفید رنگی را شکوفا می‌کند. این گل‌های یک سانتی به صورت خوشه‌ای و شیپوری شکل می‌رویند که پرچم‌هایی رنگی دارند. گل‌های این گیاه زیبایی خاصی ندارند اما معطر هستند و می‌توانند برای یک ماه بر روی گیاه باقی بمانند.
پس از مدتی گل‌ها تبدیل به بذر می‌شوند که این بذرها به رشته‌ای پنبه‌ای متصل هستند تا بتوانند با کمک باد جابه‌جا شوند و مانند قاصدک در هوا پرواز کنند.
علاقه مندان معمولا ساکولنت غوره ای را در سبدهایی آویزان قرار می‌دهند تا ساقه‌های بلند و برگ‌های مرواریدی شکل آن بتواند زیبایی خود را نمایان کند.

روش نگهداری ساکولنت غوره ای

گیاه غوره ای در خانه به عنوان یک گیاه تزئینی و در سبد‌های آویزان نگه داشته می‌شود. با مراقبت صحیح  می‌تواند برای سال‌ها زنده بماند. برخلاف ظاهر ظریفی که دارد می‌تواند به سرعت رشد کند و به هر سمتی که بتواند می‌خزد تا سطح گلدان را اشغال کند سپس به بیرون گلدان رفته و آویزان می‌شود. روش نگهداری ساکولنت غوره ای آسان است و اکنون به آن میپردازیم:

نور

ساکولنت غوره ای ترجیح می‌دهد در مکانی نورگیر و به دور از سرما زندگی کند.
در طبیعت این گیاه به دنبال سایه می‌گردد اما به عنوان گیاه خانگی باید محیطی با نور زیاد ولی غیر مستقیم را برای آن فراهم کرد. البته نور مستقیم آفتاب صبحگاهی نیز برای این گیاه مفید است.
اگر این گیاه را در ویواریوم استفاده می‌کنید از چراغ‌های LED یا فلورسنت استفاده کنید تا نور دلخواه گیاه را تامین کنید. بهتر است از چراغ‌های UVB دوری کنید زیرا این چراغ‌ها مانند نور مستقیم خورشید هستند و به گیاه آسیب می‌زنند. ویواریوم‌هایی که نور مصنوعی ندارند را بهتر است در کنار یک پنجره شمالی یا شرقی قرار بگیرند.

دما

در مورد دمای نگهداری گل غوره ای باید دقت کنید. در بهار تا پاییز دمای مورد نیاز ساکولنت غوره‌ای چیزی بین 21 الی 27 درجه سانتی گراد و در زمستان، دمایی بین 13 الی 16 درجه سانتی گراد است. از انجایی که این گیاه یک ساکولنت است، رطوبت مساله مهمی نیست و در همان هوای معمول داخل خانه سرزنده است.

آب

یکی از مهم‌ترین بخش‌های نگهداری کاکتوس غوره ای آب دادن به آن است. این گیاه نسبت به ساکولنت‌های دیگر کمی بیشتر و به یک آب‌دهی کامل نیاز دارد به طوری که اضافه آن از زیر گلدان خارج شود. بین نوبت‌های آب‌دهی اجازه دهید تا خاک کمی خشک شود. خاکی که بیش از حد مرطوب و خیس باشد برای این گیاه مضر است. در زمستان باید میزان آب‌دهی را کمتر کنید و تنها برای جلوگیری از خشک شدن کامل خاک، کمی به آن آب دهید.

 بهترین زمان آب دادن به این گیاه تقریبا هفته‌ای یک بار و زمانی است که سطح خاک خشک شده باشد. یکی از نشانه‌هایی که می‌گوید گیاه نیاز به آب دارد، چروک شدن برگ‌های آن است. از سوی دیگر زرد شدن و چروک شدن همزمان برگ‌ها نشانه آب دادن زیاد و پوسیدن ریشه است.

خاک

ساکولنت غوره‌ای یا گل تسبیحی عاشق خاکی خشک و با زهکشی مناسب است. خاک ساکولنت معمولی یا خاک کاکتوس برای این گیاه مناسب است. می‌توانید با ترکیب پنج هشتم خاک گلدان، دو هشتم سنگ پا و یک هشتم لیف نارگیل یک خاک عالی بسازید و یا از خاک‌های آماده استفاده کنید و کمی شن و پوده برای زهکشی بهتر به آن اضافه کنید.

کوددهی

در طول بهار و تابستان هر دو الی چهار هفته یک‌بار به گیاه کود دهید. کود محلول در آب که سه یا چهار برابر رقیق‌تر شده باشد برای این گیاه عالی است. هیچ‌گاه در زمستان یا پاییز به این گیاه کود ندهید.

هرس کردن

گیاه غوره‌ای نیازی به هرس کردن ندارد و تنها زمانی که متوجه شاخه‌های مرده یا بی برگ شدید آن‌ها را به راحتی قیچی کنید.

مطلب مرتبط: آشنایی با انواع ساکولنت و روش نگهداری و تکثیر آن ها

نگهداری در ویواریوم

دانه تسبیحی بر خلاف سایر ساکولنت‌ها می‌تواند رطوبت بالا را تحمل کند با این حال این گیاه در طبیعت، محیط‌های خشک را ترجیح میدهد. برای تشخیص یک طراحی مناسب باید به محل زندگی اصلی گیاه توجه کنیم. جایی که این گیاه محیطی خشک و زهکشی عالی داشته است. ویواریوم‌هایی که این گیاه در آن عملکرد خوبی دارد عبارت است از: پالوداریوم و تراریوم

تعویض گلدان

برای تعویض گلدان ساکولنت غوره ای در بهار اقدام کنید. گلدان جدید را با سه چهارم خاک کاکتوس و یک چهارم شن پر کنید تا زهکشی مناسبی داشته باشد و آب به راحتی تخلیه شود. این گیاه ریشه‌های ضعیفی دارد و اگر زهکشی خاک مناسب نباشد به راحتی دچار پوسیدگی می‌شود.

سمی بودن

تمام قسمت‌های این گیاه در صورت خورده شدن سمی است.

گل‌دهی

اجازه دهید تا گیاه در طول زمستان استراحت کند. فراهم کردن محیطی خشک با دمای 13 الی 16 درجه در زمستان، گیاه را برای گل دادن در تابستان تحریک می‌کند. در طول زمستان آب‌دهی به گیاه را کمتر کنید اما مواظب باشد که خاک گیاه کاملا خشک نشود.

روش تکثیر ساکولنت غوره‌ای

پس از شرح روش نگهداری ساکولنت غوره ای به روش تکثیر گیاه غوره ای می‌پردازیم:
اولین قدم برای تکثیر ساکولنت غوره‌ای انتخاب یک قلمه مناسب است. بهتر است این قلمه را از ساقه‌ای بلند و بالغ انتخاب کنید زیرا معمولا این ساقه‌ها بر روی خود ریشه دارند و همین مساله تکثیر آن‌ها را ساده‌تر می‌کند. ساقه‌ای انتخاب کنید که برگ‌های آن پرپشت و سفت باشد و برگ‌های چروکیده یا نرم روی آن وجود نداشته باشد. بهتر است چند ساقه جدا کنید تا اگر یک یا دو عدد از آن‌ها از بین رفت کماکان شانس تکثیر وجود داشته باشد.

شما باید اجازه دهید که ساقه از محل بریده شدن آن خشک شود زیرا شیره‌ای که محل بریده شدن خارج می‌شود برای تکثیر گیاه مضر است و ممکن است باعث ابجاد قارچ یا باکتری شود. بر خلاف سایر ساکولنت‌ها این گیاه لاغر و باریک است و زمان زیادی را برای خشک شدن نیاز ندارد.

قلمه زدن در خاک

• برای قلمه زدن گل غوره ای، قلمه را از سمت بریده شده آن در خاک فرو کنید. بهتر است برگ‌های پایینی ساقه را جدا کنید تا قلمه شما بتواند به اندازه کافی در خاک فرو برود.
• از خاک گلدان با زهکشی مناسب استفاده کنید. می‌توانید از ترکیب خاک کاکتوس و پوده برای عملکردی مناسب استفاده کنید.
• بعد از حدود دو هفته اولین نشانه‌های رشد جدید ریشه را مشاهده خواهید کرد و حدود دو هفته بعد از آن اولین نشانه‌های رشد گیاه را می‌بینید.
• گیاه را از نور مستقیم خورشید محافظت کنید تا دچار افتاب سوختگی نشود.
• هر چند روز یک‌بار خاک گیاه را مرطوب کنید. به محض مشاهده ریشه‌های جدید مرطوب کردن خاک را متوقف کنید و آب‌دهی نرمال را آغاز کنید. با توجه به رطوبت محیط، می‌توانید فاصله آب‌دهی را هفته‌ای یک‌بار یا طولانی‌تر کنید.

خواباندن در خاک

• قلمه ساکولنت غوره‌ای را در به صورت مستقیم روی خاک بخوابانید به طوری که ساقه با سطح خاک در تماس باشد. گیاه در هر نقطه‌ای که با خاک در تماس باشد ریشه می‌دهد. خاک گیاه باید زهکشی خوبی داشته باشد
• اگر ساقه‌های از قبل ریشه داشتند آن‌ها را طوری بر روی خاک بخوابانید که ریشه‌ها درون خاک فرو بروند. ممکن است برای این کار نیاز به ابزار جانبی داشته باشید تا ریشه‌ها در خاک بماند. مثلا یک گیره کاغذ که از وسط نصف شده ابزار مناسبی است.
• خاک را هر چند روز یک‌بار مرطوب کنید. هر زمان که ریشه‌ها قوی‌تر شد و ریشه‌های جدید رشد کرد مرطوب کردن خاک را متوقف کنید و آب‌دهی نرمال را آغاز کنید.
• ریشه‌های جدید معمولا بعد از دو هفته رشد می‌کنند
• گیاه را در برابر نور مستقیم خورشید محافظت کنید

اگر شما گلدان بزرگی دارید می‌توانید دو روش تکثیر بالا را همزمان انجام دهید.

قلمه زدن در آب

• نوک قلمه‌ها را در آب قرار دهید. فرقی نمی‌کند از چه نوع آبی استفاده کنید اما بهتر است آب تصفیه شده باشد.
• اولین نشانه‌های ریشه جدید معمولا بعد از دو الی سه هفته نمایان می شود
• بعد از چهار هفته ریشه‌ها به حدی می‌رسند که می‌توانید گیاه را به خاکی با زهکشی مناسب منتقل می‌کند
• خاک را هر چند روز یک‌بار مرطوب کنید. هر زمان که ریشه‌ها قوی‌تر شد و ریشه‌های جدید رشد کرد مرطوب کردن خاک را متوقف کنید و آب‌دهی نرمال را آغاز کنید.
• ریشه‌های جدید معمولا بعد از دو هفته رشد می‌کنند
• گیاه را در برابر نور مستقیم خورشید محافظت کنید

مطلب مرتبط: روش نگهداری کاکتوس

آفات و مشکلات

آفات

شپشک و شته حشراتی هستند که به گیاهان گوشتی علاقه‌مند هستند و ساکولنت غوره‌ای نیز مستثنی نیست.

اگر بر روی گیاه خود نشانه‌هایی از گردی سفید مشاهده کردید باید شپشک‌ها را مقصر بدانید. این حشرات از خود شیره‌ای به جا می‌گذارند مه باعث ایجاد بیماری‌های قارچی و باکتری در گیاه می‌شود. این حشرات معمولا در اطراف برگ‌ها و در نقاط اتصال برگ با ساقه زندگی می‌کنند.

شته‌ها حشراتی چاق با ظاهری شبیه به قطره چای هستند که د ر انتهای ساقه می‌چسبند و شیره گیاه را می‌نوشند. این شته‌ها نیز از خود شیره‌ای به جا می‌گذارند که باعث رشد کپک سیاه می‌شود.

یکی از نشانه‌های وجود این آفات در گیاه شما مورچه‌ها هستند. اگر در اطراف گلدان خود مورچهای زیادی را در حال فعالیت دیدید ممکن است نشانه حضور شپشک یا شته باشد. مورچه‌ها به شیره‌ای که این حشرات از خود باقی می‌گذارند علاقه دارند و از این حشرات مواظبت می‌کنند تا غذای بیشتری گیرشان بیاید

پوسیدن ریشه

ساکولنت غوره‌ای ریشه‌هایی بزرگ و قوی ندارد. ریشه‌های این گیاه سطحی و ضعیف است و ممکن است به دلایل زیادی دچار پوسیدگی شود

• اگر شما گیاه‌تان را بیش از حد عمیق بکارید باعث پوسیدن ریشه‌های آن می‌شوید. عمق بیشتر به این معنی است .که ریشه‌های گیاه بیشتر مرطوب می‌ماند و دیرتر خشک می‌شود. همچنین تهویه هوای مناسبی نخواهد داشت که در نهایت منجر به رشد قارچ و پوسیدگی ریشه می‌شود.
• گلدان بزرگ دلیل دیگری است که ریشه‌ها را از بین می‌برد. هرچقدر گلدان بزرگ‌تر باشد آب بیشتری نیاز دارد و به طبع آن دیرتر خشک می‌شود که نتیجه آن پوشیدن ریشه‌های گیاه است.

علت زرد شدن ساکولنت غوره ای

زرد شدن برگ‌های این ساکولنت می‌‌تواند در اثر مشکلات مختلفی ایجاد شود:

مشکلات آبیاری:

یکی از اصلی‌ترین دلایل زرد شدن برگ‌ها، نامناسب بودن آبیاری است. آبیاری بیش از حد یا بسیار کم، هر دو سهم برابری در زرد کردن برگ‌های ساکولنت غوره‌ای ایفا می‌کنند.
برای یافتن علت اصلی، باید سایر علائم گیاه را زیر نظر بگیرید:
اگر علاوه بر زرد شدن، برگ‌ها متورم، نرم و لزج نیز شده‌اند گیاه را بیش از حد آبیاری کرده‌اید. اما اگر برگ‌های ساکولنت در حال زرد شدن، پژمردگی و خمودگی هستند، مشکل آبیاری کم است. بخصوص اگر مدتی است به قدر کافی آن را آبیاری نکرده‌اید.
برای حل این مشکل، باید تکنیک‌های آبیاری صحیح را به کار بگیرید. اگر تشخیص دادید مشکل ساکولنت شما پرآبی است، دفعات آبیاری را کاهش داده و برای آبیاری مجدد تا خشک شدن خاک صبر کنید. اگر ساکولنت غوره‌ای شما از کم آبی رنج می‌برد، حجم وعده‌های آبیاری را افزایش دهید. ساکولنت غوره‌ای را تا هنگام خارج شدن آب اضافی از زیر گلدان آبیاری کنید.

کمبود عناصر مغذی:

برگ‌ها می‌توانند به علت کافی نبودن عناصر ضروری برای رشد، تغییر رنگ داده و زرد شوند. اغلب ساکولنت‌های غوره‌ای که به صورت تجاری به فروش می‌رسند، در خاکی مخلوط با کمپوست یا کود عرضه می‌شوند. گیاه می‌تواند برای مدتی از این ذخایر استفاده کرده و نیاز خود را برطرف کند. اما در نهایت پس از گذشت مدتی، این عناصر ضروری در اثر مصرف گیاه و یا همراه با جریان آب از خاک خارج شده و باید مجدد جایگزین شوند.
می‌توانید با کاشت مجدد ساکولنت و تعویض خاک این منابع را تامین کرده و یا از کودهای مخصوص ساکولنت و کاکتوس استفاده کنید. اگر می‌خواهید از کود گیاهان آپارتمانی کمک بگیرید، انواع متعادل آن را انتخاب کنید.
به یاد داشته باشید، کاکتوس و ساکولنت از جمله گیاهانی هستند که تنها به مقدار کمی کود نیاز دارند. پس میزان توصیه شده کود را تا نصف قدرت خود رقیق کنید. هر دو هفته یکبار کوددهی در طول فصول رشد، نیازهای ساکولنت غوره‌ای را کاملا برطرف می‌کند.

علل کاهش رشد ساکولنت

کاهش سرعت رشد و کوچک شدن اندازه این گیاه، به علت کمبود نور یا کمبود عناصر ضروری رخ می‌دهد.

کمبود نور:

اگر گیاه نور کافی دریافت نکند، ضعیف شده و دیگر قادر به ادامه رشد طبیعی خود نخواهد بود. در این شرایط ساقه‌ها شروع به نازک شدن کرده و رشد جدید تنک و کوچک خواهد بود.
برای مقابله با این مشکل، باید گیاه خود را به مکانی نورانی‌تر منتقل کنید. یک پنجره جنوبی یا شرقی، بیشترین نور را برای گیاهان آپارتمانی فراهم می‌کند. این کار را باید به آرامی انجام دهید تا گیاه به دریافت نور بیشتر عادت کرده و از بروز هرگونه آسیب نوری در آن جلوگیری شود.
از انجام تغییرات ناگهانی که به گیاه شوک وارد می‌کنند پرهیز می‌کنید. برای مثال، سعی نکنید گیاهی را که در داخل خانه نور کمی دریافت می‌کند را “مستقیما” به یک نقطه نورگیر در حیاط منتقل کنید. به آرامی میزان نور وارد شده را افزایش دهید تا گیاه دچار اضطراب نشود. تغییرات گیاه را در محیط جدید بررسی کنید و طبق واکنش‌های او، الگوهای جدید مراقبتی را مدنظر قرار دهید.

کمبود عناصر ضروری:

گاهی اوقات اختلالات رشد، به علت کمبود عناصر معدنی و ضروری برای گیاه ایجاد می‌شود. اگر حدود دو سال است که خاک ساکولنت غوره‌ای را تعویض نکرده‌اید، بهتر است این کار را انجام دهید.
اغلب خاک‌های مناسب ساکولنت، به صورت ترکیبی با کمپوست و کود ارائه می‌شوند. اما نباید به آن قانع باشید. گیاه همواره باید با کود مناسب تقویت شود. این رمز داشتن ساکولنتی زیبا و سالم است!
توصیه ما استفاده از کود مخصوص ساکولنت و کاکتوس است، اما کودهای متعادل آپارتمانی (مانند کود 20-20-20) نیز برای این نوع ساکولنت مناسب خواهد بود.

سخن آخر

در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش نگهداری ساکولنت غوره ای لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره گیاه پزشکی گُل‌سِتان مطرح نمایید. کارشناسان باتجربه گیاه‌پزشکی ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانید از خدمات باغبانی در تهران گُل‌سِتان (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.

سوالات متداول