آموزش تصویری تعویض خاک و گلدان سانسوریا

بهترین زمان برای انجام این کار، اواخر زمستان یا در نخستین روزهای آغاز بهار است. گیاه در این زمان‌ها در حال سپری کردن رشد فعال خود نیست و در نتیجه دچار شوک نخواهد شد؛ بااین‌حال اگر احساس کردید تعویض گلدان ضروری است، هر زمان از سال می‌توانید این کار را انجام دهید. هنگامی که ریشه‌های سانسوریا شروع به رشد و خارج شدن از حفرات زهکشی زیر گلدان کردند، یعنی زمان تعویض گلدان فرا رسیده است. دراین‌صورت اگر گیاه را آبیاری کنید، آب سریعا از گلدان خارج می‌شود و اصلا در خاک نمی‌ماند.
برای اطلاع از اینکه زمان تعویض گلدان فرارسیده یا نه زیر گلدان را بگیرید و آن را به‌آرامی برگردانید، حال به‌دقت نگاه کنید، آیا ریشه‌ها در حال پراکنده کردن خود از زیر گلدان هستند؟ آیا به نظر می‌رسد که گیاه در گلدان گیر افتاده یا به‌راحتی خارج نمی‌شود؟ اگر در گلدان گیر کرده است، حتما باید آن را به گلدانی بزرگتر منتقل کنید. سانسوریا از متراکم شدن ریشه خود در گلدان لذت می‌برد، اما اگر تمام حجم گلدان از ریشه آن پر شده باشد رشد خوبی نخواهد داشت. پس اگر علائم بالا را در گیاه مشاهده کردید، خاک و گلدان آن را عوض کنید.

دلایل زرد شدن برگ‌های سانسوریا همه به عوامل محیطی باز می‌گردد. سانسوریا در طبیعت، گیاهی گرمسیری است. بنابراین دماهای بسیار پایین و یخ زدگی می‌تواند بخشی یا تمام برگهای آن را نابود کند. این اتفاق هم در خارج از خانه و هم در محیطی داخلی خانه رخ می‌دهد. اگر گیاه در نزدیکی دستگاه سرمایشی یا کنار پنجره‌ای با باد سرد باشد، دچار شوک دمایی خواهد شد. آب نیز یک فاکتور بسیار مهم است. کمبود آب گیاه را خشک کرده و برگ‌ها را زردرنگ می‌کند. گفتنی است زرد شدن برگ‌ها در اثر کم آبی از نوک آن‌ها شروع می‌شود.
درمقابل آبیاری بیش‌ازحد نیز پوسیدگی ریشه را به دنبال خواهد داشت. در این حالت ریشه مورد هجوم قارچ‌ها قرار گرفته و گیاه به مرور زمان از بین خواهد رفت. در این حالت زرد شدن برگ‌ها از اولین علائم این اتفاق هستند.
در حقیقت، این اصلی‌ترین دلیل تضعیف و مرگ گیاهان سانسوریا است. به‌طورکلی برای جلوگیری از زرد شدن برگ‌های سانسوریا در اثر مشکلات آبیاری، باید آبیاری گیاه را اصلاح کنید؛ به‌طوری‌که در طول فصول رشد تنها زمانی سانسوریا خود آبیاری کنید که خاک آن هنگام لمس کردن کاملا خشک باشد. در زمستان نیز ماهی یکبار آبیاری برای آن کافی خواهد بود.

محتمل‌ترین علت، فاسد شدن ریشه گیاه است. این اتفاق معمولا در اثر آبیاری بیش‌ازحد گیاه رخ می‌دهد. سانسوریا از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است و برای داشتن حیاتی سالم، تنها به مقدار کمی آب نیاز دارد. همین نیاز کم آن به آب، سبب شده تا تخمین آب کافی برایش امری دشوار به حساب بیاید. در صورت ظاهر شدن این نشانه‌ها نگران نشوید، زیرا گیاه قابل درمان است. برای درمان سانسوریا را از گلدان خارج کرده و تمام خاک اطراف آن را در سینک بشویید. حال که ریشه نمایان شد، تمام بخش‌های فاسد شده آن را با یک قیچی تیز و استریل شده ببرید. همچنین درنظر داشته باشید که برش‌ها باید به گونه‌ای باشد که در نهایت فقط بخش‌های سالم ریشه باقی بمانند. درغیراین‌صورت پوسیدگی مجدد رخ خواهد داد. بعد از برش ریشه‌های فاسد شده یک شب گیاه را خارج از خاک قرار دهید تا گیاه بخش‌های برش خورده و محل زخم‌های خود را ترمیم کند. درنهایت گلدان را با خاک تازه پر کرده و هر غلاف سانسوریا را به‌آرامی در گلدان قرار دهید، طوری که به صورت قائم بماند. برای 6 هفته خاک را پیوسته مرطوب نگه دارید و شاهد بازیابی سلامت گیاه خود باشید!

خروج ریشه‌ها از گلدان و حفرات زه کشی آن بهترین نشانه برای فرا رسیدن زمان تعویض گلدان است. این اتفاق یعنی گیاه از کمبود فضا رنج می‌برد. فرقی هم نمی‌کند که چه نوعی از سانسوریا را نگهداری می‌کنید. این نشانه برای انواع این گیاه صادق است.
علاوه‌بر ریشه‌ها برآمدگی محدبی شکل بدنه گلدان نیز بیانگر کم بودن فضاست، البته در گلدان‌های پلاستیکی، گلدان‌های پلاستیکی سریعا این برآمدگی را در بدنه خود ظاهر می‌کنند و این یعنی ریشه دیگر فضایی برای رشد ندارد. اما اگر گلدان سانسوریای شما سفالی است، تنها راه چک کردن ریشه، شکستن گلدان است. متاسفانه گلدان دیگر قابل استفاده نخواهد بود، اما لازم است که این کار را هر از گاهی انجام دهید. به‌عنوان آخرین نشانه برای تعویض گلدان سانسوریا باید بگوییم که خشک شدن سریع گیاه نیز از دیگر نشانه‌های تعویض گلدان است.
درنظر داشته باشید که شلوغ و متراکم شدن گلدان، گیاه را دچار پریشانی و سختی می‌کند. در این صورت رشد گیاه متوقف شده و برگ‌ها نیز کوتاه‌تر می‌شوند. این اتفاق به علت عدم توانایی ریشه در دریافت رطوبت و مواد مغذی از خاک رخ می‌دهد.

در مورد سانسوریا بهتر است کمی صبر کنید. درنتیجه پس از تعویض گلدان گیاه، ابتدا باید اجازه دهید تا سانسوریا در خاک جدید مستقر شده و با آن تطبیق پیدا کند. بنابراین نیازی نیست آن را سریعا آبیاری کنید.
بهترین حالت این است که پس از گذشت یک الی دو روز از تعویض گلدان، مجدد آبیاری گیاه را از سر بگیرید. فراموش نکنید سانسوریا نسبت به آبیاری بیش‌ازحد بسیار حساس بوده و در صورت غرقاب شدن، مستعد ابتلا به بیماری‌های قارچی مختلف خواهد بود. علاوه‌براین، آبیاری بیش‌ازحد سانسوریا منجر به پوسیدگی ریشه آن نیز خواهد شد. درنتیجه پس از نخستین آبیاری گیاه در گلدان جدید، اجازه دهید خاک کاملا خشک شود و سپس گیاه را آبیاری کنید.

برای سانسوریا باید از خاکی متخلخل با زهکشی عالی استفاده کنید. سانسوریا در صورت آبیاری زیاد و مناسب نبودن زهکشی خاک، بسیار مستعد پوسیدگی و فاسد شدن ریشه خواهد بود. به‌این‌منظور خاک‌هایی با میزان بالای شن و ماسه برای سانسوریا مناسب‌تر است. دقت کنید خاک انتخابی دارای ذغال سنگ نباشد، زیرا ذغال سنگ آب را در خود جذب کرده و از زهکشی کامل جلوگیری می‌کند. بهترین حالت این است که ترکیبی فاقد خاک برای سانسوریا تهیه کنید. خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت نیز برای سانسوریا بسیار مناسب است؛ این نوع خاک به داشتن زهکشی عالی معروف است. بااین‌حال اگر به خاک‌های ذکر شده دسترسی نداشتید و خاک معمولی گلدان دارید هم می‌توانید از آن استفاده کنید؛ فقط باید قبل از کاشت گیاه، خاک خود را با مقداری پرلیت یا شن و ماسه ترکیب کنید.

در طول روز، کمترین دمای قابل تحمل برای سانسوریا 15 و بیشترین دما 26 درجه سانتی‌گراد است. در موقعیت‌هایی که نور طبیعی خورشید وجود ندارد، مثلا شب‌ها، کمترین دمای قابل تحمل برای سانسوریا 12 و بیشترین دما نیز 21 درجه سانتی‌گراد است. با حفظ کردن این بازه دمایی در محل نگهداری سانسوریا، به‌طور طبیعی نیاز آن به رطوبت نیز تامین خواهد شد. توجه داشته باشید که برای افزایش رطوبت سانسوریا هرگز سراغ اسپری کردن آب به برگ‌هایش نروید. چون به‌دلیل حساسیت این گیاه به آبیاری بیش‌ازحد، می‌تواند سریعا سبب مرگ آن شود. علت این موضوع است که برگ‌های سانسوریا به‌طورطبیعی همیشه میل به خشک شدن دارند. با اسپری کردن آب به برگ‌های گیاه، برگ‌ها خیس و مرطوب شده و پوسیده و فاسد می‌شوند. اگر محیط کار یا زندگی شما میزان رطوبت کافی برای رشد گیاهان را ندارد، به‌جای اسپری کردن آنب از دستگاه‌های مرطوب کننده هوا استفاده کنید. ضمن اینکه قرار دادن گلدان گیاهان در کنار هم نیز راهی برای افزایش رطوبت محیط است و کارآمد خواهد بود.